Makalemizde Online Arabuluculuk konusunua dağineceğiz.
1.Giriş
Alternatif uyuşmazlık çözümlerinden olan arabuluculuk kurumu, 7.6.2012 Tarihli Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu ile ilk defa hukukumuza girmiş, daha sonra ise bazı davalarda zorunlu olarak başvurulması gereken çözüm yolu olmuştur.
Uyuşmazlık sürecini hızlandırması, usul ekonomisine katkıları gibi avantajlar oluşturan arabuluculuk müessesesinin, “online” halinden bu yazımızda bahsedeceğiz.
Yazı başlıkları şu şekildedir:
- Giriş
- Arabuluculuk Nedir, Avantajları Nelerdir?
- Hangi Tür Davalarda Arabuluculuk Zorunludur?
- Online Arabuluculuk Nedir?
- Kapsamı ve Usulü Nedir?
- Sonuç
2. Arabuluculuk Nedir, Avantajları Nelerdir?
6325 Sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu ile düzenlenen, hukuk uyuşmazlıklarında görüşme ve müzakereler ile tarafları bir araya getiren, tarafların birbirlerini anlamalarını sağlayan ve kendi çözümlerini kendilerinin üretmelerini sağlayan ve çözüm önerileri de sunan, alternatif bir uyuşmazlık yöntemidir.
Arabuluculuk süreci, Arabuluculuk Sınavı sonucu bu ünvanı elde etmiş , en az 5 yıllık tecrübeye sahip hukuk fakültesi mezunlarının yönettiği oturumlarla gerçekleştirilmektedir.
Dünya’da çok daha önce uygulanmaya başlamış olan arabuluculuğun avantajları şunlar olarak sayılabilir:
- Uyuşmazlığın mahkeme yerine, daha özgür ortamda çözülmesinin sağlanması
- Uyuşmazlığın daha hızlı şekilde giderilmesini sağlaması
- Mahkemelerin yükünü azaltması
- Usul ekonomisine katkısı
3. Hangi Tür Davalarda Arabuluculuk Zorunludur?
Genel olarak tarafların seçimine bağlı olmakla birlikte, bazı davalarda arabuluculuk zorunludur.
Bu kapsamda, dava şartı olarak kabul edilen dava türlerinde, taraflar, arabuluculuğa başvurmak zorundadırlar. Bu davalar:
- Konusu iş hukukunu oluşturan bazı davalar
- Tüketici hukuku uyuşmazlıkları kapsamıdaki bazı davalar
- Konusu ticari uyuşmazlıkları oluşturan bazı davalar
- Bazı sınai mülkiyet uyuşmazlıkları
4. Online Arabuluculuk Nedir? Avantajları Nelerdir?
Arabuluculuk görüşmelerinde, taraflar arasındaki gizlilik ve eşitlik ilkelerine riayet edildiği takdirde, şekil serbestisi hakimdir.
Bu kapsamda online arabucululuk, çevrimiçi olarak tarafların iletişime geçmesi ve iletişimin bu şekilde gerçekleşmesidir. Online arabuluculuk, fiziksel mekanı ortadan kaldırır. Elektronik imza ve görüntülü konuşma imkanı sağlayan uygulamaların da kullanılması ile birlikte, online arabuluculuk da belge güvenilirliğini sağlayacak durumdadır.
Online arabuluculuğun avantajlarına bakar isek aşağıdaki şekilde sıralanabilir:
- Fiziki beraberliği ortadan kaldırdığı için, heyecan gibi duyguları iyi yönetmeye olanak sağlar.
- Mekan bağımsızlığından dolayı, taraflar ne zaman katılacakları konusunda daha çok bağımsızdırlar.
- Maliyet olarak fiziki arabuluculuğa oranla daha avantajlıdır.
5. Online Arabuluculuk Kapsamı ve Usulü Nedir?
Online arabuluculuk, dava şartı arabuluculuk ve ihtiyari arabuluculuk uyuşmazlıklarında uygulanabilmektedir. Bu kapsamda bir sınırlama mevcut değildir.
Online arabulucu olarak görev yapan arabuluculuk merkezlerine, belli şekillerle başvurulması sonucu başlamaktadır. Olayın özeti ve tarafları doğru şekilde yazılmakta, ve toplantı saatinin belirlenmesinden sonra süreç başlamaktadır.
Online arabuluculukta, toplantı tutanakları ve son toplantı tutanağı imzaları, elektronik imza kullanılarak uygulanmaktadır. Elektronik imza da fiziksel imza yerine geçtiğinden, hukuki açıdan bir problem olmamaktadır.
6. Sonuç
Alternatif uyuşmazlık çözümlerinden olan arabuluculuk, uyuşmazlık çözümlerini hızlandırmakla birlikte, daha da avantaj sağlamaktadır.
Ülkemizde uzun bir geçmişi olmayan arabuluculuğun, ilerili yıllarda çok daha fazla kullanılacağı tahmin edilmektedir.
Kaynakça
Ankara Barosu’na kayıtlı avukattır. Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nden 2019 yılında mezun olmuştur. Hukuk ve teknoloji alanlarında çalışmalar yürütmekte olup, Hukuk ve Bilişim Dergisi ile Blog’un genel koordinatörlük ve editörlük görevlerini yürütmektedir. Anadolu Üniversitesi S.B.E. Özel Hukuk Anabilim Dalından “Metaverse Dünyasında Fikri Hakların Korunması” konulu yüksek lisans tezi ile mezun olmuştur.