Birleşik Krallık Kripto Varlık Hizmet Sağlayıcıları’nın AML/CFT Hukuki Düzenlemelerine Tabiiyeti
Kripto varlıklara ilişkin işlemler açısından dünyanın merkezi konumuna gelmeyi hedefleyen Birleşik Krallık, mevcut durumda kripto varlıklara ilişkin muhtelif kapsayıcı düzenlemeler getirmiş olup ilgili düzenlemelere devam edeceğine ilişkin iradeyi de açıkça ortaya koymuştur. Bu kapsamda Financial Services and Markets Act 2023 (FSMA 2023) 29 Haziran’da yürürlüğe girmiştir. Birleşik Krallık söz konusu düzenleme yürürlüğe girmeden kara paranın aklanması ve terörizmin finansmanın önlenmesi (AML/CFT) için kripto paraları güncel düzenlemelere tabi kılmıştır.
Money Laundering, Terrorist Financing and Transfer of Funds (Information on the Payer) Regulations 2017 (MLRs) Birleşik Krallık nezdinde AML/CFT alanındaki esas düzenlemeyi teşkil etmektedir.
Ocak 2020’de, MLR’de yapılan bir değişiklik sonucunda, FCA (Financial Conduct Authority- Finansal İdare Otoritesi), İngiltere’de faaliyet gösteren kripto varlık borsa sağlayıcıları ve saklama cüzdanı sağlayıcıları (birlikte “Kripto Varlık İşletmeleri”) üzerindeki AML ve CFT yükümlülüklerinin denetleyici otoritesi haline getirilmiştir. Bu kripto varlık işletmeleri, İngiltere’de para karşılığında kripto varlık, kripto varlık karşılığında para veya bir kripto varlık karşılığında başka bir kripto varlık değişimi yapma, para karşılığında kripto varlık veya kripto varlık karşılığında para kullanarak otomatize bir makinenin işletilmesi ve kripto varlıkları veya özel şifreli anahtarları saklama, saklama ve transfer etme amaçlarıyla yönetme faaliyetlerini gerçekleştiren işletmeler olarak tanımlanmıştır. Mevcut kripto varlık işletmeleri, FCA nezdinde kayıt olma ve MLR’ye uyum göstermelerini gerektiren bir süreçten geçmek zorunda kalmışlardır. Bu süreç, kripto varlık piyasasının kara para aklama ve terör finansmanı riskleriyle başa çıkmak için kontrollerinin, politika ve prosedürlerinin yeterli olduğunu kanıtlamalarını ve işletmenin yetkilileri, yöneticileri ve üçüncü kişilerin uyum sağladığını göstermelerini gerektirmiştir.
Mevcut kripto varlık işletmeleri için FCA, geçici kayıt rejimi kurmuştur. Bu, FCA’ye kaydolmaya başvuran mevcut kripto varlık işletmelerinin başvuruları değerlendirilirken ticarete devam etmelerine izin vermiş olup bu süreç 31 Mart 2022 itibariyle sona ermiştir. Bu tarihten sonra kripto varlık işletmelerinin İngiltere’de faaliyet göstermeye başlamadan önce FCA’e başvurmaları ve gerekli kayıt sürecinden geçmeleri gerekmektedir. Bu yıl, His Majesty’s Treasurey (“HM Treasury”) FATF’in getirmiş olduğu “travel rule (seyahat kuralı)”nı kripto varlık faaliyetlerini kapsayacak şekilde genişletmiştir. İlgili düzenleme, kripto varlık transferlerine banka transferlerine uygulanan bilgi paylaşımı ve kayıt tutma gereksinimlerini genişleterek para aklamayı önleme ve tespit etmeye yönelik sert yükümlülükler getirmiştir.
Kayıt zorunluluğunun koşullarının detayları irdelendiğinde kripto varlık hizmetlerinin şirket faaliyetleri kapsamında (by way of business) ve Birleşik Krallık nezdinde sürdürülmesi aranmıştır. Buna göre faaliyetin by way of business olmasına ilişkin kriterler FCA tarafından açıklanmıştır;
- Ticari Unsurlar: Birey veya kuruluşun, kripto varlık hizmetleri ile ilgili işletme faaliyetlerini gerçekleştirdiğine delalet eden veya sunan bir şekilde reklam yapma veya kendisini bu hizmetleri sunuyormuş gibi tanıtması,
- Ticari Fayda: Birey veya kuruluşun bu hizmetten doğrudan veya dolaylı fayda sağlayıp sağlamadığı,
- Ticari faaliyetin bütünü ile ilgisi: Kripto varlık hizmetlerinin genel iş faaliyetlerinin sadece bir parçasını oluşturması mümkün olup kripto varlık hizmetinin şirket nezdindeki diğer hizmetlere göre ne kadar önemli olduğu,
- Düzenlilik/Sıklık: Kripto varlık hizmetini sürdürme sıklığının bunun bir iş olarak yürütüldüğü değerlendirmesi gibi kriterleri dikkate almaktadır.
İşletmenin İngiltere’de yürütülüp yürütülmediğini belirlerken ise FCA, faaliyetin Birleşik Krallık nezdindeki etkisini göz önünde bulundurmaktadır. İşletmenin İngiltere’de kayıtlı bir şube veya merkezi varsa, bu durum hizmetin İngiltere’de yürütüldüğü anlamına gelebilecektir. Eğer işletmenin İngiltere’de herhangi bir ofisi veya faaliyeti yoksa ve sadece İngiltere’de müşterilere hizmet sunuyorsa bu durum da FCA nezdinde kayıt başvurusunda bulunmayı gerektirebilir. Örneğin, bir kripto varlık hizmet sağlayıcısı merkez adresi İngiltere dışında kayıtlı ise ve İngiltere’de hiçbir ofisi veya temsilcisi bulunmuyorsa, ancak yine de İngiltere müşterileri ile ticari ilişki kuruyorsa FCA kaydı gerekebilmektedir.
Sonuç
Sonuç olarak kripto varlık sağlayıcıları Birleşik Krallık nezdinde kripto varlıklara ilişkin hizmet sunuyorsa AML/CFT yükümlülüklerini yerine getirmek ve FCA nezdinde kayıt yaptırmak zorundadır.
Yazarın 16. Sayı’mızda çıkan “MiCA ve Getirdikleri” isimli yazısını bağlantıdan okuyabilirsiniz.
Kripto paralar hakkındaki tüm Blog yazılarımıza bağlantıdan ulaşabilirsiniz.