Dijital Varlık Düzenlemeleri ve Dubai
Sunmakta olduğu destekler, Free Zone yapılanması ve avantajlı vergi sistemi ile girişimcilerin gözdesi konumunda olan Dubai dijital varlık hizmeti ile iştigal eden şirketler için belirli yükümlülükler getirmiş olup bu yükümlülüklerin ihlali halinde muhtelif cezalar öngörmüştür. Dubai dijital varlıkların regülasyonu ve denetimi için Virtual Assets Regulatory Authority’yi (VARA) kurmuş ve yetkilendirmiştir. Bu kapsamda bilhassa kripto varlık hizmeti sunmak isteyen şirketlerin yöneldiği Dubai, VARA lisans yükümlülükleri ile OECD BEPS çerçevesinde uyum sağlanmaktadır. Law No. (4) Of 2022 Regulating Virtual Assets In The Emirate Of Dubai kanunu uyarınca dijital varlık hizmetleri ve sağlayıcıları düzenlenmiş; VARA ise gerekli yükümlülükleri düzenlemek üzere muhtelif rehberler yayınlamıştır.
1. VARA Uyarınca Dijital Varlık Nedir?
Dijital varlık, belirli bir değerin dijital temsili olup, dijital olarak takas edilebilir, transfer edilebilir ya da takas veya ödeme aracı olarak, ya da yatırım amaçlı kullanılabilir varlıklar olarak tanımlanmıştır. Bu tanım, Dijital Token ve VARA tarafından belirlenen diğer herhangi bir değerin dijital temsilini de kapsamaktadır. Dijital Token ise, bir dizi hakkın dijital temsili olup, sanal varlık platformu aracılığıyla dijital olarak sunulabilir ve takas edilebilir varlıklar olarak ifade edilmiştir.
2. Dijital Varlık Hizmeti ve Lisans Yükümlülükleri
Dubai’de, dijital varlıklara ilişkin faaliyetleri yürüten kişilerin, Emirlikte bu faaliyetleri gerçekleştirmeden önce VARA’dan izin alması gerekmektedir. Bu izin, ilgili mevzuata ve ilgili gereksinimler ve prosedürlere uygun olarak verilir. Faaliyeti yürütmek isteyen bir kişinin, Emirlikte işini kurması ve Emirlikteki yetkili ticari lisanslama otoritesi tarafından onaylanan hukuki formlardan birine sahip olması zorunlu olmakla beraber ayrıca VARA’dan da lisans alması gerekmektedir. VARA, dijital varlık platformu işletimi ve yönetimi, dijital varlıklar ile ulusal veya yabancı para birimleri arasında değişim hizmetleri, dijital varlık transfer hizmetleri, dijital varlık koruma, yönetim veya kontrol hizmetleri, dijital varlık cüzdanları ile ilgili hizmetler ve dijital tokenların sunumu ve ticareti ile ilgili hizmetler dahil olmak üzere belirli faaliyetler için lisansı zorunlu kılmıştır ve bu faaliyetler VARA’nın doğrudan denetimine tabidir. VARA, izin verilmesini askıya alma, kısıtlama, yeniden başlatma veya herhangi bir dijital varlık hizmet sağlayıcısının faaliyetini olağanüstü durumlar veya işin düzgün ve kesintisiz akışını tehlikeye atan bir olayın meydana gelmesi durumunda askıya alma gibi çeşitli yetkileri haizdir.
3. Uyum
VARA yayınlamış olduğu rehberler ve kural kitapçıkları ile muhtelif uyum yükümlülüklerini de zorunlu kılmıştır. Söz konusu uyum gereklilikleri bir hayli kapsamlı olmakla birlikte uzmanlık gerektiren bir süreci ihtiva eder. Buna göre AML/KYC uyumu ile tüketicinin korunmasına ilişkin özel mevzuat hükümleri uygulama alanı bulacaktır.
4. Yaptırım
Dijital Varlık düzenlemelerine uymayanlar için Dubai’de ciddi yaptırımlar uygulanmaktadır. İhlal niteliğindeki eylemlere yönelik ve ihlal edenlere para cezası uygulaması söz konusudur. VARA, para cezası yaptırımının yanı sıra, ihlal eden kişiye karşı muhtelif önlemler alabilme yetkisini haizdir.
Buna göre VARA izni/lisansı, altı (6) aya kadar olmak üzere askıya alabilir; veya izni iptal ederek, Emirlikteki yetkili ticari lisanslama otoritesi ile koordinasyon halinde ticari lisansı iptal edebilir. Dubai’nin bu katı yaklaşımın, dijital varlık sektöründe yüksek standartların sürdürülmesine ve yatırımcı güveninin korunmasına hizmet etmesi beklenmektedir.
5. Sonuç
Dubai, kripto varlık hizmetleri sunan şirketler için VARA aracılığıyla belirli yükümlülükler ve lisans gereksinimleri getirmiş, bu yükümlülüklerin ihlali halinde ise çeşitli cezalar öngörmüştür. Dijital varlıkların tanımı, takas edilebilir, transfer edilebilir ve yatırım amaçlı kullanılabilir değerler olarak kapsamlı bir biçimde yapılmıştır. Bu çerçevede Dubai’nin sunmuş olduğu finansal ve hukuki avantajlardan yararlanmak isteyen başta kripto varlık hizmetleri ile iştigal eden şirketlerin lisans edinme ve uyum süreçlerinde gerekli özeni göstermesi elzemdir. Sonuç olarak Dubai’de dijital varlık hizmetleri sunan şirketler için VARA tarafından getirilen lisans yükümlülükleri, sektörün güvenilirliğini ve düzenlenmesini sağlayarak önemli avantajlar sunarken, bu süreçlerin yönetiminin önemini de vurgulamaktadır.
Zeynep ERTEN’in “Birleşik Krallık Kripto Varlık Hizmet Sağlayıcıları’nın AML/CFT Hukuki Düzenlemelerine Tabiiyeti” isimli yazısını bağlantıdan okuyabilirsiniz.
Yazarın 16. Sayı’mızda çıkan “MiCA ve Getirdikleri” isimli yazısını bağlantıdan okuyabilirsiniz.
Kaynaklar
https://rulebooks.vara.ae/rulebook/law-no-4-2022-regulating-virtual-assets-emirate-dubai