Makalemizde Kişisel Verileri Yok Etmeme Suçu konusunu inceleyeceğiz.
Kişisel Verileri Yok Etmeme Suçu
Kişisel Veri, Kişisel Verileri Koruma Kanun’unun 3.maddesinin, d bendinde tanımlandığı üzere. “Kimliği belirli veya belirlenebilir gerçek kişiye ilişkin her türlü bilgiyi” ifade eder.
Kişisel veri, bireylerin ad, soyad, doğum tarihi, doğum yeri gibi bilgilerini içerdiği gibi, aynı zamanda fiziki, ekonomik veya sosyal özelliklerine ilişkin bilgileri de kapsayan geniş bir kümedir. Örneğin, motorlu taşıt plakası, sınav sonuçları, elektronik cihazların IP adresleri, ses ve görüntü kayıtları gibi bilgiler de kişisel veri kapsamındadır. Bu makale içeriğinde, kişisel verileri yok etmeme suçu ele alınacaktır. Kişisel verileri yok etmeme suçu,” Özel Hayata ve Hayatın Gizli Alanına Karşı Suçlar” başlığı altında, Kanun’un dokuzuncu bölümünde düzenlenmiştir.
Kişisel verileri yok etmeme suçu Türk Ceza Kanunu(“TCK”) ’nun 138.maddesinde tanımlanmıştır. Buna göre, kanunların belirlediği sürelerin geçmiş olmasına karşın kişisel verileri sistem içinde yok etmekle yükümlü olanlar, bu görevlerini yerine getirmedikleri taktirde, kişisel verileri yok etmeme suçu söz konusu olacaktır.
Kanun maddesinden anlaşılacağı üzere, bu suçun oluşabilmesi için faile yüklenen bir yükümlülük söz konusu olmalıdır ve yer alan verinin saklanma süresinin de geçmesi olması gerekmektedir.
Makalede ele alınan, kişisel verileri yok etmeme suçundan failin yargılanabilmesi için, verilerin hukuka uygun şekilde elde etmesi gerekmektedir. Aksi takdirde, eğer veriler hukuka aykırı yollarla elde edilmiş ise farklı bir suç kapsamında değerlendirme yapılması gerekmektedir. (Eğer veriler hukuka uygun yollarla elde edilmemişse, TCK madde 136’da düzenlenen “verileri hukuka aykırı olarak verme veya ele geçirme” suçu gündeme gelecektir.)
Hukuka uygun bir şekilde elde edilen verilerin ne şekilde yok edileceği özel kanunlarla düzenlendiğinden, eğer kanunların belirlediği süre geçmesine rağmen söz konusu veriler yok edilmemişse, “kişisel verileri yok etmeme” suçu işlenmiş olacaktır.
Kişisel verileri yok etmeme suçu, takibi şikayete bağlı suçlar kategorisinde yer almamaktadır. Yani, herhangi bir kişi ya da kişilerin şikayeti aranmayarak, savcılık ve mahkeme tarafından resen (kendiliğinden) soruşturma ve kovuşturmaya konu olabilir.
Kişisel verileri yok etmeme suçunun cezası , TCK madde 138 uyarınca, bir yıldan iki yıla kadar hapis cezasıdır. Suçun konusunun Ceza Muhakemesi Kanunu hükümlerine göre ortadan kaldırılması veya yok edilmesi gereken veri olması hâlinde ise verilecek ceza bir kat artırılır.
Kişisel verileri yok etmeme suçu, herkes tarafından deği, kişisel verileri yok etmekle yükümlü kişiler tarafından işlenebilecek bir suç türü olduğundan, özgü suç niteliğindedir. Suçun işlenmesi bakımından kişinin, kasten ihmalinin gerekli olduğu söylenebilir.
Kişisel verileri yok etmeme suçuna teşebbüs mümkün değildir ve etkin pişmanlık sebebiyle ceza indirimi de uygulanmamaktadır.
KAYNAKÇA
Türk Ceza Kanunu “mevzuat.gov.tr”
Hukuk ve Bilişim Dergisi son sayısına buradan ulaşabilirsiniz.
Stajyer Avukat
İstanbul Bilgi Üniversitesi İşletme-Hukuk çift anadal mezunu.