KVKK ve Unutulma Hakkı
Teknolojik gelişmelerin ve özellikle sosyal medyanın hayatımıza girişinin arttığı bugünlerde; internette izini bıraktığımız her türlü kişisel verinin(KVKK) gelecekteki yaşantımızı etkileyebilecek oluşu, unutulma hakkını gündeme getirmektedir. Unutulma hakkı, dijital ortamda kişi hakkında bulunan içeriklerin kişinin yapacağı talep üzerine kaldırılması şeklinde tanımlanmış ve hakkın kapsamı Avrupa Birliği Adalet Divanı tarafından incelenmiş ve Avrupa Birliği Genel Veri Koruma Yönetmeliği ile düzenlenmiştir. [1] Teknolojinin baş döndürücü gelişimi bilgiye erişimimizi kolaylaştırırken bireyler açısından bir tehlikeyi de beraberinde getirmektedir, bu tehlike, özellikle bireyin mahremiyet alanının daha aleni hale gelmesi ile ilgilidir. [2] Ancak bu incelememizde unutulma hakkının temel hak ve özgürlük kapsamını değil; KVKK kapsamındaki değerlendirmesini tartışacağız.
Kişisel Verilerin Korunumu Kurumu’nun bu hususta verdiği; “Unutulma hakkı kapsamında ilgili kişinin arama motorunda adı ve soyadı ile bağlantılı sonuçların kaldırılması talebi” konusuna ilikşin 08/12/2020 tarihli ve 2020/927 sayılı kararını incelemek bir hayli faydalı olacaktır.
Unutulma Hakkı Hakkında Kararın İncelenmesi
Karar konusu olay özetle; üniversitede öğretim görevlisi olan bir kişinin görev yaptığı bölümde bir akademik kadronun açılması üzerine söz konusu öğretim görevlisinin ailesinden bir kişinin ilgili kadroya girmesi ve bunun üzerine üniversite yönetiminin öğretim görevlisi hakkında usulüne uygun bir soruşturma başlatması ve akabinde öğretim görevlisinin söz konusu olayla alakalı bir usulsüzlük yapmadığının tespit edilmesi üzerine, öğretim görevlisinin bu olayla ilgili yazılan yazıların URL’sinin kaldırılmasına yönelik talebini içermektedir. Kanunun “Kişisel Verilerin Silinmesi, Yok Edilmesi veya Anonim Hâle Getirilmesi” başlıklı 7 inci maddesinin birinci fıkrası “Bu Kanun ve ilgili diğer kanun hükümlerine uygun olarak işlenmiş olmasına rağmen, işlenmesini gerektiren sebeplerin ortadan kalkması hâlinde kişisel veriler resen veya ilgili kişinin talebi üzerine veri sorumlusu tarafından silinir, yok edilir veya anonim hâle getirilir.” hükmünü haizdir.
KVKK ve Unutulma Hakkı
Kişisel Verileri Koruma Kurulu’ nun başvurular üzerine geliştirdiği yönteme göre unutulma hakkı kapsamında internetten veri silinmesi için gereken kriterler belirlenmiş olup; ilgili kişinin kamusal yaşamda önemli bir rol oynaması, arama sonuçlarının öznesinin çocuk olması, bilginin içeriğinin doğruluğu, bilginin kişinin çalışma hayatı ile ilgisi, bilginin ilgili kişi hakkında hakaret, onur kırıcı, iftira niteliğine sahip olması, bilginin özel nitelikli kişisel veri niteliği taşıması, bilginin güncelliği, bilginin kişi hakkında önyargıya sebep olması, bilginin kişi açısından risk doğurması, bilginin kişinin kendisi tarafından yayımlanma durumu, içeriğin gazetecilik faaliyeti kapsamında işlenen verileri kapsaması, bilgilerin yayınlanmasında yasal zorunluluk olması, bilginin ceza gerektiren bir suçla ilgili olması şeklindedir. [3] Karara konu olayla ilgili KVKK; ilgili hakkında üniversite tarafından açılan bir soruşturma olduğu bilgisinin doğru olduğu, olayın 2020 senesinde geçmesi sebebiyle güncel ve kamunun bilgi edinme hakkı çerçevesinde olduğu, bilginin kişi hakkında ön yargıya sebep olabileceği ancak bunun kanıtlanabilir nitelikte olmadığı gibi sebeplerle kanun kapsamında tesis edilecek bir işlem bulunmadığından ilgili haber sitelerinden konu ile alakalı yazıların silinmemesi kararını vermiştir.Bu kararın, Kişisel Verileri Koruma Kurulu nezdinde unutulma hakkının nasıl değerlendirildiğini anlamamız bakımından önemli bir karar olduğu aşikardır.
Sonuç
Özetle, unutulma hakkının sınırlarının her somut olayda ayrıca çizilmesi gerekmekle beraber kamuyu ilgilendiren ve bilgi sahibi olunması gereken konularda bireyin menfaatlerinin mi yoksa kamunun menfaatinin mi ön planda olması gerektiğinin takdirinin dikkatlice tespit edilmesi oldukça önemlidir. Bu sebeple, unutulma hakkının hukuki düzenlemeleri Türk Hukukunda daha net bir şekilde çizilmelidir. Sadece kamu yararı değil aynı zamanda da unutulma hakkını talep edecek kişilerin hayatlarında yeni bir sayfa açmalarının da kişilik hakkı çerçevesinde irdelenmesi ve menfaat dengesi sonucunda doğru kararın verilmesi gerekmektedir. [1]
Kaynakça
[1] Nalbantoğlu, S. (2018). Bir Temel Hak Olarak Unutulma hakkı . Türkiye Adalet Akademisi Dergisi , (35) , 583-605 . Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/taad/issue/52647/693627
[2] Gülener, S. (2012). Dijital Hafızadan Silinmeyi İstemek : Temel Bir İnsan Hakkı Olarak “Unutulma Hakkı”.
[3] https://www.kvkk.gov.tr/Icerik/6871/2020-927
[4] https://kavlak.av.tr/tr/unutulma-hakki/
İstanbul Anadolu Lisesi ve MEF Üniversitesi Hukuk Fakültesi mezunu, İstanbul Üniversitesi Tarih bölümü öğrencidir. İstanbul Barosu mensubu stajyer avukattır.