Yargıda Yapay Zeka Dönemi
Yapay zekanın günümüz dünyasında geldiği konum hemen her alanda etkinliğini göstermektedir. Özellikle teknolojideki gelişmeler son on yılda yapay zekanın önemini ve konumunu daha belirgin hale getirmekte, bununla birlikte yeni kullanım alanlarının ortaya çıkmasıyla birtakım sorunlar da gündeme gelmektedir. Adalet Bakanı Bekir Bozdağ’ın açıklamalarıyla Türk yargı sisteminde yeni bir döneme girilmekte ve yapay zeka yargı alanında da kullanılmaya başlanacaktır. Bakan Bozdağ, Bakanlık nezdinde yargı sisteminde yapay zeka kullanımı için şube oluşturulduğunu ve bu alana yönelik çalışmaların sürdürüldüğünü belirtti.
Yargıtay ve Yapay Zeka
Yargıtay Başkanlığı ve Avrupa Konseyi tarafından birlikte yürütülen Yargıtay’ın Kurumsal Kapasitesinin Güçlendirilmesi Projesi kapsamında yapay zeka eksenli veri yönetişim sistemi kurularak yargının faaliyetlerinin daha hızlı, etkin ve adil olması planlanmaktadır. Avrupa Parlamentosu Yapay Zeka Komitesi tarafından yayımlanan çalışmayla yargıda yapay zeka kullanımının olası faydaları ve “iyi yönetişim” kavramı çerçevesinde ortaya çıkabilecek sorunlara adil ve hızlı çözüm önerileri sunulmuştu. Türk yargı sisteminin bileşenleri de Avrupa Parlamentosu’nun bu çalışmasını bir adım ileriye götürerek yargının yükünü hafifletmeye çalıştıklarını belirttiler.
Artık yaşamın ayrılmaz bir parçası haline gelen yapay zekanın hukuk dünyasında kullanılması birtakım avantajları getirdiği gibi beraberinde dezavantajlı durumları da ortaya çıkarmaktadır. Hukuk dünyasında yargı kararlarının taranması, tasnif edilmesi, iş yükünün paylaştırılması gibi alanlarda yapay zekaya önemli ölçüde başvurulmaktadır. Yapay zeka sayesinde veri analizi yapılarak belgelendirme, hukuki belgelerin özetlenmesi, mahkeme kararları arasındaki benzerliklerin tespit edilerek muhtemel uyuşmazlıklar için kullanılması gibi düşünceler özellikle bürokratik iş yükünün kolaylaştırılması, yargıya erişimde hız ve adaletin temin edilmesi gibi noktalarda gündeme gelmektedir. Ayrıca kişisel verilerin işlenmesi ve korunması noktasında yapay zeka teknolojisinin kendine özgü saklama ve veri gizliliği analizlerinin yapılması sayesinde veri güvenliği de ciddi biçimde koruma altına alınmaktadır.
Öte yandan İstanbul Barosu Bilişim Hukuku Komisyonu yayımladığı bildiride yapay zekanın göründüğü gibi salt olumlu yönlerinin olmadığını, yargı sisteminde birtakım aksaklıkların giderilmesi sağlansa da beraberinde ciddi sorunların da gündeme geleceğini ifade etti. Yapay zekanın eğitilmesi sırasında kendisine yüklenen kodların kullanımında bir önyargının oluşabileceğini ve bu sebeple eşitliği zedeleyici sonuçların ortaya çıkacağını belirtti. Komisyon özellikle mevcut yargı sisteminde yargıçlar tarafından hakkaniyet, vicdani kanaat, takdir hakkı kullanımı gibi unsurların yapay zeka tarafından kullanılmasının mümkün olmayacağı ve netice olarak ölçülü, adil, hayatın olağan akışına uygun kararların verilemeyeceği üzerinde durmaktadır.
Sonuç olarak yargıda yapay zeka kullanımı içerdiği belirsizlikler sebebiyle hukuk dünyası için yeni bir dönemin başlangıcını ifade ediyor. Bir yapay zeka tarafından verilen mahkeme kararının, hazırlanan bir iddianamenin, sunulan delillerin ve yapılan savunmanın ne kadar hukuka ve adalete uygun olacağı tartışmaları uzun bir süre devam edecek gibi görünüyor.
Yapay Zeka Hukuku alanındaki tüm Blog yazılarımızı bağlantıdan okuyabilirsiniz.
Hukuk ve Bilişim Dergisi’nin Yeni Sayı’sını okumak için bağlantıya tıklayınız.
Yazar: Av. Oğuz DEMİR
Kaynakça
- https://www.aa.com.tr/tr/gundem/bakan-bozdag-yargida-yapay-zekanin-da-kullanilmasi-konusunda-kararli-adimlar-attik/2647821
- https://www.istanbulbarosu.org.tr/HaberDetay.aspx?ID=17446
- YILMAZ, Oğuz Gökhan (2021). “YARGI UYGULAMASINDA YAPAY ZEKÂ KULLANIMI – YAPAY ZEKÂ HÂKİM CÜBBESİNİ GİYEBİLECEK Mİ?”. Adalet Dergisi 2021/1 (66) : (379-415)
Hukuk ve Bilişim Dergisi ve Blog kısmımızda,
Bilişim Suçları
Blockchain ve Dijital Paralar
Yapay Zekâ ve Robot Hukuku
Elektronik Ticaret Hukuku
İnternet Hukuku
Kişisel Verilerin Korunması Hukuku
Start-Up Hukuku
E-Spor Hukuku
Fikri Mülkiyet Hukuku ve benzer teknoloji hukuku alanlarında yazılar okuyucularımıza sunulmaktadır.