Whatsapp Mesajlarının Delil Niteliği
Teknolojik gelişmeler ile birlikte sosyal medya uygulamalarının kullanımı yaygınlaşmıştır. Bununla beraber sosyal medya yoluyla yapılan yazışmalar davalarda delil olarak kullanılabilmektedir. Özellikle Whatsapp uygulaması üzerinden yapılan görüntü, ses ve yazışmalar mahkemelerde delil olarak kullanılmaktadır. Bu noktada öenmli olan delil ve dava türü ne olursa olsun delillerin hukuka uygun elde edilmiş olması gerekmektedir. Hukuka aykırı deliller ispat aracı olarak kullanılmamaktadır. Bu nedenle ispat için davaya sunulan görüntü, yazışma ve sesin nasıl elde edildiği büyük önem taşımaktadır.
Bu blog yazısında Türk Hukukunda delil, Whatsapp mesajlarının delil niteliği, whatsapp mesajlarının delil olarak nasıl kullanılabileceğini inceleyeceğiz.
1-Türk Hukukunda Delil
Yargılama süreçlerinde taraflar arasındaki uyuşmazlığı açıklığa kavuşturabilmek için hakimin değerlendirdiği kanıtlara ‘’delil’’ denilmektedir. Türk Hukukunda kesin delil ve takdiri delil olmak üzere iki çeşit delil sistemi bulunmaktadır.
Kesin Delil
Kesin delil, şartlarını kanun belirlemekte olup şartlar gerçekleşince hakime takdir hakkı bırakmayan delillerdir. Hakimin kesin delil kullanarak ispat olunan vakıanın doğruluğu ile bağlı olması sonucunu doğuran delildir.
Takdiri Delil
Takdiri delil, kanundan düzenlenmemiş delillerdir. Takdiri deliller hakimi bağlamamaktadır. Bu nedenle hakim hangi delilleri neden itibar edip hüküm kurduğunu gerekçelendirip karar vermek zorundadır.
2-Whatsapp Mesajlarından Edinilen Bilgilerin Hukuki Niteliği
Mahkemelerde Whatsapp uygulaması üzerinden yapılan yazışma, görüntü, ses delil olarak kullanılmaktadır. Hukuk düzenine uygun olarak elde edinilmiş deliller mahkemeye sunulmaktadır. Bu noktada delillerin edinilme şeklinin hukuka uygun olup olmaması büyük önem taşımaktadır. Hukuk düzenine aykırı olarak elde edilmiş deliller suç teşkil etmektedir. Örneğin; bir kişinin izni olmadan gizlice ses ve görüntü kaydedilmesi, tehdit, hile, korkutma yolu ile hukuka aykırı yöntemler ile elde edilen deliller mahkeme tarafından kullanılmamaktadır.
Whatsapp mesajları hangi durumlarda hukuka uygun delil olarak kabul edilir?
Whatsapp mesajlarının hukuka uygun delil olarak kabul edilebilmesine dair bir kanun hükmü bulunmamaktadır. Ancak Yargıtay içtihatlarında bu durum belirtilmiştir. Whatsapp konuşmasının tarafı delil sunabilmektedir. Buna göre yazışma kaydının kendisi tarafından alınmış olması gerekmektedir. Ayrıca bu konuşmaların kişilerin özel hayatının gizliliğini ifşa edecek nitelikte olmaması gerektiğini belirtmektedir. Yargıtay içtihatlarında belirtilen bu kriterler hukuka uygun delil olarak kabul edilebilmesi için önem taşımaktadır.
Whatsapp mesajları hangi durumlarda hukuka aykırı olarak kabul edilir?
Hukuka aykırı yollardan elde edilen deliller delil olarak kabul edilemeyeceği için davalarda kullanılmamaktadır. Hukuk düzenine aykırı olarak elde edilmiş deliller suç teşkil etmektedir. Türk Ceza Kanunu’nun 243. Maddesine göre “Bilişim Sistemine Girme” suçunun oluşabilmesi için, kişiye ait internet yolu ile kullanılan sosyal mecraya, kişinin rızası olmaksızın girilmesi yeterlidir. Madde gerekçesinde de belirtildiği üzere; sisteme, hukuk düzenine aykırı yollardan girilmesi yeterli olmaktadır. Verilerin kullanılmamasının bir önemi yoktur. Sisteme, kasıtlı ve haksız bir şekilde girilmiş olması suçun oluşması için yeterlidir. Aynı zamanda Türk Ceza Kanunu’nun Özel Hayatın Gizliliğini İhlâl başlıklı 134. Maddesine göre; kişilerin özel hayatının gizliliğini ihlal eden kimsenin bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılacağı belirtmiştir. Görüntü veya seslerin kayda alınması suretiyle ihlal edilmesi durumunda, cezanın bir kat arttırılacağı belirtilmiştir. Ayrıca kişilerin özel hayatına ilişkin görüntü veya sesleri hukuka aykırı yollar ile ifşa eden kimse iki yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılmaktadır. İfşa edilen bu verilerin basın ve yayın yoluyla yayımlanması halinde de aynı ceza uygulanmaktadır. Bu nedenle Whatsapp kayıtlarının hukuk düzenine aykırı yollardan elde edilmesi ve özel hayatın gizliliğini ihlal etmesi sonucunda Türk Ceza Kanunu kapsamında suç teşkil etmektedir.
3- Whatsapp Mesajlarının Delil Olarak Kullanıldığı Davalar
Whatsapp mesajları delil olarak davalarda kullanılmaktadır. Genellikle aile hukuku, iş hukuku, ceza hukuku ve alacak davalarında kullanılmaktadır. Whatsapp yazışmaları hukuk düzenine uygun şekilde elde edilmiş olması durumunda delil olarak mahkemeye sunulabilmektedir. Ceza davalarında taraflar arasında yapılan tehdit ve hakaret içeren Whatsapp yazışmaları mahkemeye delil olarak sunulmaktadır. Özellikle aile hukukunda zina sebebi ile açılan boşanma davalarında, eşlerden birinin, üçüncü kişi ile olan Whatsapp yazışmaları, mahkemede delil olarak kullanılmaktadır. Ayrıca eşler arasında gerçekleşen whatsapp mesajlarında aldatma durumunun itiraf edilmesine dair mesaj kayıtları delil olarak sunulabilmektedir. Bu noktada önemli olan taraflardan biri, diğer tarafın cep telefonuna gizlice ve izin almaksızın girip mesajları elde etmemesidir. Aksi takdirde hukuka aykırı delil olarak değerlendirilmektedir. Mahkeme tarafından dikkate alınmamaktadır.
Sonuç
Herhangi bir kanıtın mahkemeye sunulabilmesi için hukuka uygun elde edilmiş olması gerekmektedir. Özellikle özel iletişim, gizlilik ve veri koruma konularında büyük önem taşımaktadır. Delili sunmak isteyen kişi konuşmanın tarafı olarak konuşmayı kayda alması gerekmektedir. Aynı zamanda bu konuşmaların kişilerin özel hayatının gizliliğini ifşa edecek nitelikte olmaması gerekmektedir.
Cüneyt ÜRE’nin “HTS Kayıtlarının Hukuki ve Teknik Açıdan Değerlendirilmesi” isimli yazısına bağlantıdan ulaşabilirsiniz.
21. Sayımızdaki“Mucit Öğretim Görevlisi Doç. Dr. Halil Murat ÜNVER” ile röportajımız için bağlantıyatıklayınız.
Yazar: Av. Ceren Gündüz
Hukuk ve Bilişim Dergisi ve Blog kısmımızda,
Bilişim Suçları
Blockchain ve Dijital Paralar
Yapay Zekâ ve Robot Hukuku
Elektronik Ticaret Hukuku
İnternet Hukuku
Kişisel Verilerin Korunması Hukuku
Start-Up Hukuku
E-Spor Hukuku
Fikri Mülkiyet Hukuku ve benzer teknoloji hukuku alanlarında yazılar okuyucularımıza sunulmaktadır.