Yargı Reformu Stratejisi (2025-2029)
2025-2029 arasında uygulanması planlanan yargı reformu strateji belgesi “Türkiye Yüzyılı, Adaletin Yüzyılı” mottosuyla Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından 23 Ocak 2025’te kamuoyuna açıklanmıştır. “Hukukun üstünlüğünü esas alan, gecikmeyen ve öngörülebilir bir adalet sistemi” vizyonuyla hazırlanan belgenin yayımlanmasını takiben stratejinin somut adımlarla hayata geçirilmesini sağlayacak yol haritası niteliğinde bir eylem planının da hazırlığı bulunmaktadır.
Stratejinin “Teknoloji Destekli Adalet: Adalet Hizmetleri ile Adli Bilimlerde Dijital Dönüşüm ve Yapay Zeka” başlıklı beşinci kısımda ise yargıda dijitalleşme ve YZ sistemlerinin entegre süreci gündeme gelmektedir. Bu kısımda var olan 9 numaralı hedef “yargı bilişim siteminin güncel teknolojiler doğrultusunda daha da geliştirilmesi” olarak belirlenmiş ve bu hedef kapsamında belirlenen ilk beş faaliyet direkt YZ ile ilgili olup şu şekilde sıralanmıştır.
- Yargılama faaliyetlerini destekleyici yapay zeka temelli öneri sistemleri geliştirilecektir.
- Yapay zeka teknolojisinin bilişim sistemine entegrasyonu sağlanarak vatandaşların adalete erişimi kolaylaştırılacak ve yargılama süreçleri hızlandırılacaktır.
- Yapay zekanın belgelerin anlık olarak analizinde, eksik bilgi ve belgelerin hızlı bir şekilde tamamlanmasında, bilirkişi raporlarının kontrolünde, yazışmaların otomatik takibinde ve kurumlar arası bilgi paylaşımında kullanılması sağlanacaktır.
- Yapay zeka uygulamalarını geliştirecek, bu uygulamaların etik ve hukuki çerçevesini belirleyecek kurumsal bir yapı oluşturulacaktır.
- Makul sürede yargılanma hakkının ve adalete erişimin geliştirilmesi amacıyla dijital çözüm platformları, çevrimiçi uyuşmazlık çözüm yöntemleri ve elektronik duruşma yöntemleri geliştirilecektir.
Yargı Reformu Stratejisinin AB başlığında yer alan şu ifade YZ’ye ilişkin AB ve Avrupa Komisyon bağlamında hazırlanan bağlayıcı hukuki belgelerin hukukumuzda YZ’ye ilişkin hukuki altyapının oluşturulmasında dikkate alınacağını göstermektedir.
Belge; insan onurunun korunması, özgürlüklerin geliştirilmesi, demokrasi, hukukun üstünlüğü ve insan hakları gibi kavramların eşitlik temelinde var olmasını benimsemektedir. Bu nedenle Türkiye’nin strateji belgeleri ile somutlasan reform iradesi Avrupa Birliği’ne üyelik süreciyle ilgili siyasi hedeflerin de ötesine geçecek şekilde bu ortak değerlerin gereklilikleri ve toplumun ihtiyaçları esas alınarak belirlenmektedir.
Yargı Reformu Stratejisi’nde öngörülen dijital dönüşüm ve YZ entegrasyonu faaliyetlerinin adalet sisteminin modernizasyonu süreci için mühim bir konumda olduğu ortadadır. Söz konusu stratejinin teknik, etik, insan hakları ve yasal düzenleme boyutlarının birlikte ele alınarak değerlendirilmesi hedeflerin gerçekleştirilmesinde sürecinde oldukça önem arz etmektedir.
Yapay Zeka Hukuku alanındaki tüm yazılarımıza bağlantıdan ulaşabilirsiniz.
Edux Academy’de ücretsiz sunulan “Yapay Zeka Hukuku” eğitimine bağlantıdan ulaşabilirsiniz.