KVKK VE CEZA HUKUKU
Günümüzde iletişim teknolojileri gelişmiş ve halen daha gelişmektedir. Günden güne gelişen haberleşme ağları, bilgi alışverişi ve bilgilerin toplanması olanakları oldukça artmaktadır. Öte yandan kişilerin hukuki güvenliği açısından bazı tehditler ortaya çıkmaktadır.
Bu blog yazısında Kişisel Verilerin Korunması Kanunu, Türk Ceza Hukuku kapsamında kişisel veriler konusunu inceleyeceğiz.
1-KİŞİSEL VERİLERİN KORUNMASI KANUNU (KVKK)
6698 Sayılı KVKK (Kişisel Verilerin Korunması Kanunu) 7 Nisan 2016 tarihinde yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Kişisel verilerin işlenmesinde başta özel hayatın gizliliği bulunmaktadır. Kişilerin temel hak ve özgürlüklerini korumaktadır. Ayrıca, kişisel verileri işleyen gerçek ve tüzel kişilerin yükümlülükleri ile uyması gereken kuralları düzenleme amacını taşımaktadır
Kişisel verilerin işleme amacını belirleyen, veri kayıt sisteminin kurulmasından ve yönetilmesinden sorumlu olan gerçek veya tüzel kişiler “veri sorumlusu” olarak tanımlanmaktadır. Herkes, veri sorumlusuna başvurarak kendisiyle ilgili veri kaydı olup olmadığını öğrenebilmektedir. Veri kaydı var ise neler olduğunu, ne amaçla kullanıldıklarını öğrenme hakkına sahiptir. Ayrıca kendi sorumluluğu altındaki verilere hukuka aykırı olarak işlenmesini engellemek, kendi kurum ve kuruluşunda, KVKK hükümlerini sağlamak amacıyla gerekli denetimleri yapmak veya yaptırmak zorundadır. Veri sorumluları, kişisel verilere yönelik gelen talepleri en geç otuz gün içerisinde yazılı ya da elektronik ortamda ilgili kişiye bildirmektedir. Kişisel veriler sadece bireyin adı, soyadı, doğum tarihi ve doğum yeri gibi kişinin teşhisini sağlayan bilgiler değildir. Ayrıca kişinin akli, psikolojik, fiziki, ekonomik, sosyal, kültürel özelliklerine ilişkin veriler bulunmaktadır.
2-TÜRK CEZA HUKUKU KAPSAMINDA KİŞİSEL VERİLER
Türk Ceza Kanunu’nun kişisel verilerin korunmasına yönelik düzenlemeleri, madde 135-140 hükümleri arasında yer almaktadır. Madde 135’e göre; kişisel verilerin hukuka aykırı olarak kaydeden kişiye, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası verilmektedir. Hükmün ikinci fıkrasına göre; hukuka aykırı olarak kaydedilen kişisel verinin kişilerin siyasi, felsefi, dini görüşlerine, ırki kökenlerine, ahlaki eğilimlerine, cinsel yaşamlarına, sağlık durumlarına veya sendikal bağlantılarına ilişkin olması durumunda suçun nitelikli hali kabul edilmektedir. Bu nedenle verilecek hapis cezası yarı oranında artırılmaktadır. Madde 136’ya göre; kişisel verilerin hukuka aykırı olarak bir başkasına verilmesi, yayılması, ele geçirilmesi durumunda iki yıldan dört yıla kadar hapis cezası ile cezalandırmaktadır. Madde 138’e göre; kişisel verilerin kanunun belirlediği sürelerin geçmiş olmasına karşın yok edilmemesi durumunda suç olarak düzenlemektedir. Bu suçun işlenmesi halinde bir yıldan iki yıla kadar hapis cezası verilmektedir.
KVKK’nın 17. maddesi, kişisel verilere ilişkin suçlar kapsamında Türk Ceza Kanunu’nun 135-140. maddelerine atıfta bulunmaktadır.
Türk Ceza Kanunu genel olarak kişisel verilerin hukuka aykırı olarak kaydedilmesi, ele geçirilmesi, bir başkasına verilmesi, yayılması, yok edilmemesi eylemlerini suç olarak kabul etmektedir. Kişisel verilerin kişilerin siyasi, felsefi, dini görüşlerine, ırki kökenlerine, ahlaki eğilimlerine, cinsel yaşamlarına, sağlık durumlarına veya sendikal bağlantılarına ilişkin olması durumunda koruma kapsamı genişlemektedir.
KVKK kişisel verilerin kaydedilmesi, ele geçirilmesi, bir başkasına verilmesi, yayılması, yok edilmemesi ve kişisel veriler üzerinde yapılan her türlü işlemi kapsamı içerisine almaktadır. Kısaca KVKK veri işlemenin söz konusu olduğu her durumda uygulama alanı bulmaktadır. Sonuç olarak KVKK, cezai sorumluluğa ilişkin olarak Türk Ceza Kanunu’na atıfta bulunduğu durumlarda, Türk Ceza Kanunu’nun ilgili hükümlerinin kişisel verilerin herhangi bir şekilde işlenmesi durumunda uygulanmasını amaçladığı söylenebilmektedir.
SONUÇ
Teknoloji ağlarında yer alan verilerin çoğu kişisel yaşamımızı ilgilendirmektedir. Bireylerle ilgili dijital dosyalar bulunmaktadır. Kamu organları ve işletmeler tarafından kişisel bilgiler toplanmakta olup veri bankalarında bu bilgiler tutulmaktadır. KVKK kişilerin özel hayatlarını ve haklarını güvence altına almaktadır. Ceza anlamında ise hapis cezası ile karşılığını bulmaktadır. Kanunun etkin bir şekilde uygulanması önemlidir.
Aynı zamanda bireylere kişisel veri kavramının anlatılması ve gerekli farkındalığın oluşturulması gerekmektedir. Kişisel verileri toplanan, işlenen ve aktarılan bireylerin karşı karşıya oldukları tehdidin farkında olması, verilerine, özel hayatlarına sahip çıkmaları, bu yönde bilinçli hareket etmeleri, talepte bulunmaları gerekmektedir. Bu durum en az yasal düzenlemelerin varlığı kadar önem taşımaktadır.
KVKK alanındaki tüm blog yazılarımıza bağlantıdan ulaşabilirsiniz.
Yazarın 21. Sayı’mızdaki “Kripto Para Dolandırıcılığı” yazısını okumak için bağlantıya tıklayınız.
Yazar: AV.Ceren GÜNDÜZ
Hukuk ve Bilişim Dergisi ve Blog kısmımızda,
Bilişim Suçları
Blockchain ve Dijital Paralar
Yapay Zekâ ve Robot Hukuku
Elektronik Ticaret Hukuku
İnternet Hukuku
Kişisel Verilerin Korunması Hukuku
Start-Up Hukuku
E-Spor Hukuku
Fikri Mülkiyet Hukuku ve benzer teknoloji hukuku alanlarında yazılar okuyucularımıza sunulmaktadır.