Metaverse Dünyasında Fikri Hakların Korunması
Yazar: Av. Ali ERŞİN (LL.M.)
Teknolojinin ve internetin gelişmesi ve bunlara ulaşımın kolaylaşması ile, sanal ortamda insanlar arasındaki ilişkiler de yaygınlaşmıştır. Bu durum da en başta sosyal medya ortamında sonuçlarını doğurmuş ve metaverse olarak adlandırılan yeni sanal dünya teknolojisi ile de son noktaya gelmiştir. Metaverse, insanların fiziki hayatta yapabildikleri hemen hemen her faaliyeti, sanal dünyada da deneyimleyebilmesi misyonunu taşıyan ve her geçen gün gelişen ve geliştirilen, sanal alternatif dünya teknolojisidir.
Fiziki dünyaya alternatif olmayı misyon edinen bu dünyalarda, hukuk kurallarının olması da zorunludur. Zira iki insanın olduğu yerde hukuk vardır. İçerisinde kişilik hakkı ihlalleri ve hakaret, tehdit gibi fiillere yaptırım bağlayan ceza hukuku sorunlarının yanında; kişilerin kendi fikirlerinin ürünü olan fikri hak ihlalleri ve markaların haklarının ihlal edilmesi gibi birçok ihlal de olacaktır ve olmaktadır. Bu sebeple metaverse dünyalarında fikri hakların düzenlenmesi ve korunması oldukça önemlidir.
Kişilerin fiziki dünyada ürettikleri eserler izinsiz şekilde metaverse dünyasında da kopyalanabilmekte, şirketlerin markaları izinsiz taklit edilebilmekte veya tüm bunlar sadece metaverse dünyasına özel üretilebilmektedir. Fikri haklar anlamında bunlar gibi birçok sorun içeren bu platformlarda büyük hak kayıplarının önlenmesi ve kişi ve şirketlerin bu dünyalar içerisinde güvenle hareket edebilmesi için metaverse dünyasında fikri hakların korunmasının ele alınması gereği hâsıl olmuştur.
“Metaverse Dünyasında Fikri Hakların Korunması” isimli kitap, ilk olarak; teknik ve sektörel bilgiler vermiş, devamında ise fikri haklar genel olarak incelenere, metaverse dünyasının kendisinin fikri haklar açısından incelenmesi yapılmıştır. Sonrasında ise metaverse dünyaları ve içerikleri açısından telif hakları incelenmiş, ardından marka hakları aynı şekilde ayrıntılı olarak değerlendirilmiştir.
Kitabın konu başlıkları şu şekildedir:
1.1.1. Kavram ve Tanım.. 14
1.1.2. Benzer Kavramlar ile İlişkisi 16
1.2. Metaverse Dünyasının Tarihçesi 19
1.3. Teknik Özellikleri ve Çalışma Sistemi 22
1.4. Kullanım Alanları ve Diğer Sektörlerle İlişkisi 30
1.5. Metaverse Dünyasının Hukuk Alanına Etkisi 35
- BÖLÜM: Metaverse Dünyasının Fikir ve Sanat Eserleri Hukuku Bakımından İncelenmesi, Hakların Kullanılması ve İhlal Halinde Başvurulabilecek Hukuki Yollar. 40
2.1. Genel Olarak Fikir ve Sanat Eserleri Hukuku. 40
2.2. Fikir ve Sanat Eserleri Hukukunda Eser Kavramı Metaverse Açısından Görünümü. 40
2.3. Metaverse Dünyası İçerikleri Açısından Eser Sahipliği ve Eser ile Bağlantılı Hak Sahipliği 52
2.4. Metaverse Dünyasında Eser Sahipliğinden Doğan Haklar ve Bağlantılı Haklar. 56
2.5. Haklarının İhlali Durumunda Başvurulabilecek Hukuki Yollar 76
- Bölüm: Metaverse Dünyasının Marka Hakları Bakımından Değerlendirilmesi, Hakların Kullanılması ve Hak İhlali Halinde Başvurulabilecek Hukuki Yollar. 89
3.1. Genel Olarak Marka Hakları ve Özellikleri 89
3.2. Marka Olabilecek İşaretler ve Marka Türleri 90
3.3. Marka Hakkının Süresi, Marka Hakkından Faydalanabilecek Kişiler ve Marka Korumasının Coğrafi Sınırı 92
3.4. Marka Hakkının Elde Edilmesi 93
3.5. Mutlak ve Nisbî Red Nedenlerinin Metaverse Açısından İncelenmesi 95
3.6. Markanın Hukuki İşlemlere Konu Edilmesi 109
3.7. Marka Korumasının Kapsamı ve İstisnaları 110
3.8. Marka Hakkına Tecavüz. 115
3.9. Marka Hakkına Tecavüz Halinde İleri Sürülebilecek Talepler, Görevli-Yetkili Mahkeme ve Zamanaşımı 117
3.10. Markanın Hükümsüzlüğü ve İptali 121
SONUÇ.. 124
Kitaba bağlantıdan ulaşabilirsiniz:
Ankara Barosu’na kayıtlı avukattır. Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nden 2019 yılında mezun olmuştur. Hukuk ve teknoloji alanlarında çalışmalar yürütmekte olup, Hukuk ve Bilişim Dergisi ile Blog’un genel koordinatörlük ve editörlük görevlerini yürütmektedir. Anadolu Üniversitesi S.B.E. Özel Hukuk Anabilim Dalından “Metaverse Dünyasında Fikri Hakların Korunması” konulu yüksek lisans tezi ile mezun olmuştur.