AB Yapay Zeka Yasası Yayımlandı
Yapay Zeka Yasası (AI Act), Avrupa Birliği(AB) tarafından 21 Nisan 2021 tarihinde sunulmuş ve 14 Haziran 2023’te Avrupa Parlamentosu yapay zekâ düzenlemesine ilişkin kurumlar arası müzakere süreçlerini başlatmıştı. Yapay Zeka (YZ) sistemlerinin piyasaya arzı, hizmete sunulması ve bazı uygulamaların yasaklanmasına dair kuralları belirleyen “Yapay Zeka Hakkında Uyumlaştırılmış Kurallar Getiren ve Bazı Birlik Yasama Tasarruflarını Değiştiren (AB) 2024/1689 sayılı Tüzük”, 12 Temmuz 2024 tarihinde AB Resmi Gazetesi’nde yayımlandı.
Avrupa Parlamentosu, 13 Mart 2024’te onaylanan bu yasa başta temel insan hakları odaklı ve güvenilir yapay zeka teknolojilerinin kullanımının teşviki ve inovasyonu açısından kıymetli bir konumda.
AI Act’in kapsamı;
- AB pazarında sunulacak yapay zekâ sistemlerinin sağlayıcılarına,
- AB’de bulunan yapay zekâ sistemlerinin kullanıcılarına
- AB dışındaki yapay zeka sistemlerinin AB içinde kullanılması hâlinde söz konusu sistemlerin sağlayıcılarına ve kullanıcılarına uygulanacak.
Yapay zekâ sistemlerinin güvenli olması ve temel haklara saygı gösterilmesi hususları söz konusu yasanın hedeflerinden olmasından ötürü kapsamının bu denli geniş tutulduğu ifade edilebilir.
AI Act’in AB Resmi Gazetesinde yayımlanmasından sonra kademeli olarak uygulanabilirlik açısından aşama katetmesi bekleniyor. Planlanan sürece göre;
– Yürürlüğe girdikten 6 ay sonra; AB üyesi devletler yasaklanmış sistemleri aşamalı olarak kaldıracak;
– Yürürlüğe girdikten 12 ay sonra; genel amaçlı yapay zekâ sistemlerine getirilen yükümlülükler yürürlüğe girecek;
– Yürürlüğe girdikten 24 ay sonra; yüksek riskli kullanım durumları listesi içerisinde tanımlanan yüksek riskli sistem yükümlülükleri yürürlüğe girecek; ve
– Yürürlüğe girdikten 36 ay sonra hali hazırda başka AB mevzuatına tabi olan yüksek riskli sistem yükümlülükleri yürürlüğe girecektir.
Sonuç
AB’nin bu düzenlemesi YZ temelli teknolojilere yönelik dünyada atılan en büyük adımlardan biri. Hem AB nezdinde iç pazarın işleyişinin geliştirilmesi hem de diğer yandan yapay zekanın güvenli ve etik ilkeleri uygun şekilde yaygınlaştırılması açısından mühim bir konuma sahip. Öte yandan ise YZ alanında aktif olan şirketlerin söz konusu yasaya uyumluluk için bir sürece girmeleri bu husustaki ilerlemenin devamı için kritik.
Genel olarak AB’nin böylece yenilikçiliği desteklerken, YZ sistemlerinin olası zararlı etkilerine karşı sağlığın, güvenliğin, çevrenin yanı sıra demokrasi ve hukukun üstünlüğü dâhil temel hakların korunmasını amaçladığı söylenebilir.
Hukuk ve Bilişim Dergisi’nin Yeni Sayı’sını okumak için bağlantıya tıklayınız.
Yapay Zeka alanındaki tüm Blog yazılarımızı bağlantıdan okuyabilirsiniz.