Mali Eylem Görev Gücü (Fınancıal Actıon Task Force -Fatf)
FATF ve Giriş
FATF, 1989 yılında ABD, Kanada, Birleşik Krallık, Japonya, İtalya, Almanya ve Fransa’dan oluşan “Yediler Grubu” olarak adlandırılan yedi ülke ile Avrupa Topluluğu Komisyonu başkanı tarafından, Paris’te, on beşinci yıllık ekonomik zirve toplantısında, kara para aklamayla mücadeleye yönelik önlem almak ve alınan önlemlerin uluslararası alanda uygulanıp uygulanmadığını takip etmek için kurulmuştur. İlk başta geçici olarak kurulan bu kuruluşun 2020 yılına kadar toplam dört kez görev süresi uzatılmıştır.
2024 yılı itibariyle ise FATF, 38 üye ülke ve 2 bölgesel kuruluştan oluşmakta olup kuruluşun üyeleri Avustralya, Avusturya, Avrupa Komisyonu, ABD, Almanya, Belçika, Birleşik Krallık, Brezilya, Kanada, Çin, Danimarka, Endonezya, Finlandiya, Fransa, Güney Afrika, Hindistan, Hong Kong, Hollanda Krallığı, İrlanda, İsrail, İtalya, İzlanda, İspanya, İsveç, İsviçre, Japonya, Körfez İşbirliği Konseyi, Kore Cumhuriyeti, Lüksemburg, Malezya, Meksika, Norveç, Portekiz, Rusya Federasyonu, Suudi Arabistan, Singapur, Türkiye, Yeni Zelanda, Yunanistandır.
İlk kurulduğunda sadece kara para aklamayla mücadele eden kuruluş, 2001’de terörün finansmanı ile mücadeleyi, 2012’de de kitle imha silahlarının yayılmasının finansmanına karşı mücadeleyi kapsamına almıştır. Bununla birlikte, hükümetler arası bir kuruluş olarak küresel çapta kara para aklama ve terör finansmanı faaliyetlerini takip etmek ve söz konusu yasal olmayan faaliyetlerin bütün dünyada yaşayan toplumlara verdikleri zararı önlemek için standartlar belirlemiştir. Bu standartlarla 200’den fazla ülke ve yetki alanı ile ulusal ve uluslararası alanda siyasi iradeyi oluşturmaya çalışmıştır.
FATF, tavsiyelerini ve standartlarını, organize suç, yolsuzluk, uyuşturucu, insan kaçakçılığı vb. gibi diğer suçlardan elde edilen paranın izini sürmek için ortaya koymuştur. Son zamanlarda ise kuruluş, gelişen kripto para piyasasını da kara para aklama ve terörün finansmanı riskine karşı korumak için söz konusu standartları ve tavsiyeleri güçlendirmiştir. FATF, bu standart ve tavsiyelerini sistematik kurumsal yapısı ile gerçekleştirmektedir. Kurumsal yapı, Başkan, Başkan Yardımcısı, Sekraterya ve Çalışma Gruplarından oluşmaktadır. FATF Başkanı, uluslararası alanda FATF’ı temsil etmekte ve kuruluşun faaliyetlerini sürdürebilmesi ve stratejik hedeflere ulaşması için gerekli tüm çalışmaları gerçekleştirmektedir. Diğer taraftan, üye ülkelere, raporlama faaliyetlerini sürdürüp bilgilendirme yapmaktadır. FATF Başkan Yardımcısı ise gerektiğinde başkana vekalet etmekte ve başkanın çalışmalarına destek olmaktadır.
FATF Sekreteryası
FATF’ın önemli bir parçası olan FATF Sekretaryası ise 1991 yılından bu yana FATF’ın bir parçası olarak FATF Başkanı’nın talimatları ile hareket etmektedir. Görevi ise FATF faaliyetlerine yardımcı olmak, FATF üyeleri arasında işbirliği ve iletişimi sağlamak ve FATF Başkanı tarafından verilen diğer talimatları yerine getirmektir. FATF Sekreterliği, 15 ayrı ülkeden gelen, yüksek motivasyonlu uluslararası alanda işinde profesyonelleşmiş personelden oluşan bir ekiptir.
FATF Çalışma Grupları ve Sonuç
FATF’ın diğer bir önemli parçası ise FATF Çalışma Grubudur. Genel Kurul tarafından FATF çalışmalarına destek olmak ve bu çalışmaların verimliliğini artırmak amacıyla kurulmuştur. Bu gruplar alt gruplarda oluşturabilmekte ve FATF Genel Kurulu’na rapor vermektedir. Aşağıdaki tabloda FATF’ın çalışma gruplarını ve bu çalışma gruplarının görevleri açıklanmıştır.
Tablo 1:FATF Çalışma Grupları Ve Bu Grupların Görevleri
| ÇALIŞMA GRUBU | GÖREVLERİ |
| ECG- Evaluations and Compliance Group (Değerlendirme ve Uyum Grubu ) | FATF tavsiyelerinin uluslararası alanda uygulanabilirlik durumunu ölçer. |
| PDG- Policy Development Group (Politika Geliştirme Grubu) | Uluslararası standartları günceller, genişletir ve entegre eder. |
| RTMG- Risks Trends and Method Group (Risk, Trend ve Metot Grubu) | Mali sistemin yol açabileceği tehditlere karşı analiz ve tanımlama yapar. |
| ICRG-International Cooperation Review Group (Uluslararası İşbirliği İnceleme Grubu) | Yüksek riskli yetki alanlarını belirler ve ulusal alandaki eksiklikleri tanımlar. |
| GNCG-Global Network Coordination Group (Küresel Ağ Koordinasyon Grubu) | FATF benzeri kuruluşlar ile uluslararası organizasyonlar ile birlikte FATF tavsiyelerinin etkinliğini arttırmayı teşvik eder. |
Yazarın “Kara Para Aklama Yöntemleri” isimli yazısı için bağlantıya tıklayınız.
Zeynep ERTEN’in 16. Sayı’mızda çıkan “MiCA ve Getirdikleri” isimli yazısını bağlantıdan okuyabilirsiniz.