Kara Para Aklama Yöntemleri
Günümüzde, kara para aklama suçu, bu işte uzmanlaşmış kişiler (muhasebeciler, bankerler, hukukçular vb.) tarafından işlenmekte ve bu kişiler kara para aklama sürecinin yönetilmesi karşılığında gelir elde etmektedir. Aşağıda, en sık kullanılan kara para aklama yöntemlerinden bahsedilmiştir.
1.1. Fonların Fiziken Ülke Dışına Kaçırılması
Bu yöntemde, suç gelirleri elde edildiği kaynağın bulunduğu ülkeden başka bir ülkeye fiziki olarak çıkarılmaktadır. Suçlular ve aklayıcılar tarafından paranın transfer edileceği ülke seçilirken özellikle büyük nakit işlemlerinin tespit edilmesinin ve finansal kurumlar içindeki yetkililere raporlanmasının daha az kontrollü olmasına dikkat edilir.
1.2. Şirinler (Smurfing) Yöntemi
Şirinler yöntemi olarak da adlandırılan bu yöntemde, eldeki suç gelirleri, işlem yapılacak ülkedeki düzenlemeye göre bildirim zorunluluğu konulmuş limite yakın miktarlara bölünür ve bu miktarlar birçok kişi tarafından çok sayıda bankaya veya bu bankaların farklı şubelerine yatırılır.
1.3. Parçalama (Structuring) Yöntemi
Parçalama yöntemi ile yukarıda bahsettiğimiz şirinler yöntemi benzerlikler göstermektir. Amaç yine nakit olan suç gelirlerinin bildirim zorunluluğundan kurtulmaktır ve yine bölme tekniği kullanılmaktadır. Ancak, bu yöntemde, çok sayıda kişi yerine çok sayıda işlem yapılarak suç gelirleri finansal sisteme sokulur.
1.4. Vergi Cennetleri Ve Kıyı Bankacılığı (Offshore)
Kara paranın aklama sürecinin yerleştirme aşamasında, kıyı bankacılığı, ayrıştırma aşamasında ise vergi cennetleri çok sık kullanılmaktadır. Kıyı bankaları, bankaların uymak zorunda olduğu birçok sınırlamanın dışında olduğundan kara para aklamada bir araç olarak kullanılmakta ve bu durum, aklayıcıların ve suçluların kara para aklama faaliyetleri açısından büyük kolaylık oluşturmaktır.
1.5. Paravan Ya Da Hayali Şirketler
Aklayıcılar, aklama faaliyetlerini gizlemek için paravan veya hayali şirketler kurabilirler. Kurdukları bu şirketler herhangi bir faaliyette bulunmamakla birlikte kara para aklama sürecinin ayrıştırma aşamasında suç gelirlerini kaynağından uzaklaştırmak için kullanılır. Aslında bu yöntemde, aklayıcılar genellikle söz konusu şirketlerden çok sayıda kurarak kara parayı birinden diğerine aktararak işlemleri karmaşıklaştırmayı amaçlar. Bu şekilde artan şirketler, kara para aklama işlemine yasal ortam sağlamış olur.
1.6. Oto-Finans Borç Yöntemi
Bu kara para aklama yönteminde, yurtiçindeki suç gelirleri, yurtdışındaki bir finansal kuruluşa yatırıldıktan sonra tekrar yurtiçine kredi için teminat olarak gösterilip veya başka amaçlı para transferleri ile geri getirilerek yasal bir görünüme kavuşturulmakta ve böylece kara para aklama işlemi gerçekleştirilmektedir.
1.7. Döviz Büroları Aracılığı İle Kara Para Aklama
Bu yöntemde, nakit halindeki suç gelirleri, döviz büroları tarafından finansal sistem içerisine sokulur. Döviz büroları, bildirim yükümlülükleri olmasına rağmen aklayıcılarla iş yapabilmektedirler. Döviz bürolarının kendi adına açtırdığı mevduat hesapları sayesinde, suç gelirlerinin kara para aklama sürecindeki yerleştirme aşaması gerçekleştirilebilmektedir. Bu mevduat hesaplarının gerçek sahibi aklayıcılar olmasına rağmen döviz bürosu gibi gözükmekte ve bu hesaptan ödemeler yapılıp kara para aklama işi gerçekleştirilmektedir.
1.8. Kumarhaneler Ve Casinolar Aracılığı İle Kara Para Aklama
Bu yöntemde, aklayıcılar, suç gelirlerini bildirim yükümlülüğü olmayan casino ve kumarhanelere yatırarak bu gibi yerlerin fonları havale etme, çek ciro etme vb. gibi özelliklerinden faydalanırlar. Örneğin, aklayıcılar suçtan elde ettikleri gelirler ile casino çekleri alıp kara para aklama sürecindeki yerleştirme aşamasını bu yolla gerçekleştirebilir ve daha sonra bu çekleri istedikleri zaman nakte çevirip veya bu çekleri transfer ederek kara para aklama faaliyetlerini gerçekleştirebilirler.
1.9. Nakit Para Kullanılan İşyerlerinin İşletilmesi
Bu yöntemde, aklayıcılar tarafından yasal bir faaliyet gösteren ve nakit para sirkülasyonunun yoğun olduğu işyerleri kurulur. Restoran, taksicilik, oto yıkama ve benzeri hizmetler veren bu işyerlerinin, mal ve hizmet miktarlarının ve elde ettikleri gelirlerinin tespitinin zor olması, kara para aklama sürecinde avantajlı bir durum olmakla birlikte, aklayıcılar suç gelirlerini bu iş yerlerinden gelen gelirlerle kolaylıkla karıştırıp, kara para aklama işlemini gerçekleştirebilmektedir.
1.10. Sahte Fatura (Hayali İhracat) İle Kara Para Aklama
Aklayıcılar, tarafından çok sık kullanılan yöntem olmakla birlikte, bu yöntemde, suç gelirleri ile başka bir ülkedeki herhangi bir şirketten mal veya hizmet alımı yapılmış gibi gösterilir ve bu alışveriş için fatura düzenlenir. Fatura, suç gelirleriyle ödenir. Böylece, kapa para aklanmış olup başka bir ülkeye transfer edilmiş olur.
1.11. Alternatif Havale Sistemleri İle Kara Para Aklama
Bu yöntemde, suç gelirlerinin resmi transfer sistemleri kullanılmaksızın geleneksel bankacılık sistemi dışında kullanılan yöntemlerle bir ülkeden diğerine transferi sağlanmaktadır. Bu transfer biçimlerine “alternatif havale sistemleri” denilmektedir.
1.12. İnternet Bankacılığı Ve Elektronik Para İle Kara Para Aklama
Son dönemlerde, hızla gelişen teknoloji ile birlikte, kullanıcı sayısı gün geçtikçe artan online bankacılık, elektronik ticaret, elektronik para gibi oluşumlar, kara para aklama faaliyetlerinde farklı yöntemlerin kapısını açmakta ve aklayıcılar açısında avantajlı durumlar yaratmaktadır.
1.13. Gayrimenkul Alım-Satımı Aracılığı İle Kara Para Aklama
Bu yöntemde, aklayıcılar, gayrimenkulleri piyasa fiyatının altından alarak, aradaki fiyat farkını kayıt dışı şekilde ödeyip daha sonra piyasa fiyatına satmaktadır. Bu yolla aklayıcılar aradaki fark kadar para miktarını aklamaktadır.
1.14. Yasal Şirketler Kurmak Aracılığı İle Kara Para Aklama
Bu yöntemde, aklayıcılar, yasal şirketler kurarak, kara parayı bu şirketlerin fonlarına ekler. Bu yolla kara para aklanmış olur. Şirket kurmanın yanı sıra bu yöntem yasal olarak kurulmuş şirketlerle işbirliği yaparak da uygulanabilir.
1.15.Sahte Borç/Alacak İlişkisi Kurularak Kara Para Aklama
Bu yöntemde, gerçek borç alacak ilişkisine dayanmayan bono, poliçe ve çek vb. gibi senetler düzenlenilir. Bu senetler, kara para ile tahsil edilir. Böylece kara para aklama işlemi gerçekleştirilmiş olur.
1.16. Değerli Madenler, Taşlar Ve Sanat Eserleri Alma Aracılığı İle Kara Para Aklama
Bu yöntemde, kara para, kıymetli madenler, sanat eserleri gibi değerli eşyaların satın alınması yoluyla aklanmaktadır.
1.17. Bağış Toplama Aracılığı İle Kara Para Aklama
Bu yöntemde kara para, bağış yolu ile toplanmış gibi gösterilerek sosyal amaçlı kurulan dernek ve vakıflara aktarılarak aklanmaktadır.
1.18. Piyango Ve Talih Oyunları Aracılığı İle Kara Para Aklama
Bu yöntemde, aklayıcılar, piyango talihlerinin biletlerini satın alarak kara paranın kaynağını ikramiye olarak göstererek aklamaktadır.
1.19. Borsa Manipülasyonu Aracılığı İle Kara Para Aklama
Bu yöntemde, aklayıcılar, kara parayı, borsadaki illegal işlemler ve transferler aracılığıyla aklamaktır. Bu yöntem, internet üzerinden yapılabildiği için süratli ve hızlıdır. Aklayıcılar için bu yöntem, kara para aklama faaliyetlerini gerçekleştirken fazladan kazanç sağlayabildiklerinden avantajlıdır.
1.20. Turizm Yoluyla Ve Seyahat Şirketleri Aracılığı İle Kara Para Aklama
Bu yöntemde, aklayıcılar, kara parayı, ülkeye gelen turistler aracılığıyla yurt içine sokup veya ülkeden giden turistlerle birlikte yurt dışına göndererek veya kara para ile turistlerin veya seyahat şirketlerin menfaatine ödeme araçları düzenleyerek aklamaktadır.
1.21. Sigorta Şirketleri Yoluyla Kara Para Aklama
Bu yöntemde, aklayıcılar, sigorta şirketlerini satın alarak ya da satın almaksızın, sigorta şirketleri ile işbirliği içinde kara parayı aklamaktadır. Sigorta şirketleri yoluyla kara para aklama genellikle kendini sigorta dolandırıcılığı şeklinde gösterir.
1.22. Spor Kulüplerinin Kurulması Ve Faaliyetleri İle Kara Para Aklama
Bu yöntemde, aklayıcılar, spor kulüpleri kurarak, bu klüpleri işleterek veya satın alarak kara parayı aklayabilmektedir. Bu konuda en çok suistimal edilen alan kuşkusuz futbol sektörüdür.
1.23. Araba Galerisi Yoluyla Kara Para Aklama
Bu yöntemde, aklayıcılar, araba galerisi sahipleriyle işbirliği yaparak gerçek olmayan isim ve belgelerle, kara para karşılığında araba alımı yapmakta ve bu yolla bu kara parayı aklamaktadır.
1.24. Yabancı Ülkelerdeki Temsilcilikler Aracılığı İle Kara Para Aklama
Bu yöntemde, aklayıcılar, bazı yükümlülüklerden muaf tutulan bankaların yabancı ülkelerde bulunan temsilciliklerini, kara para aklamada kullanmaktadır.
1.25. Sahte Dava Yöntemi Aracılığı İle Kara Para Aklama
Aklayıcılar, bu yöntemde, kara parayı vergi cennetlerinde faaliyetlerini sürdüren şirketlerin hesabına yatırdıktan sonra bu şirketlerle işbirliği yaparak gerçek olmayan bir durum yaratmakta ve bu olay üzerinden bu şirketlere tazminat davası açmaktadır. Tazminat davası açılan bu şirketler, davadan vazgeçme bedeli olarak aklayıcılara ödeme yapmakta ve bu ödeme ile birlikte kara para aklama işlemini gerçekleş-tirmektedir.
1.26. Sermaye Piyasası Araçlarına Yatırım Yoluyla Kara Para Aklama
Aklayıcılar, bu yöntemde sermaye piyasası araçları alarak veya bu araçları kullanarak veya bu araçların ihracatını yaparak kara parayı aklamaktadır.
1.27. Tahsildar Kullanarak Kara Para Aklama
Bu yöntemde, aklayıcılar, kara parayı tahsildarlar aracılığıyla aklamaktadır. Bu yöntemin, aklayıcılar açısından avantajı, tahsildarların çok fazla nakit para bulundurması dikkat çekmeyeceğinden, bu paranın yetkililer tarafından tespit edilmesinin zor olmasıdır.
1.28. Karaborsa Aracılığı İle Kara Para Aklama
Bu yöntemde, aklayıcılar, kara parayı, karaborsada döviz değişimi yoluyla aklamaktadır.
Kripto Varlıklar hakkındaki tüm blog yazıları için bağlantıdan ulaşabilirsiniz.
Zeynep ERTEN’in 16. Sayı’mızda çıkan “MiCA ve Getirdikleri” isimli yazısını bağlantıdan okuyabilirsiniz.
Yazar: Suna Simge KORKMAZ
Hukuk ve Bilişim Dergisi ve Blog kısmımızda,
Bilişim Suçları
Blockchain ve Dijital Paralar
Yapay Zekâ ve Robot Hukuku
Elektronik Ticaret Hukuku
İnternet Hukuku
Kişisel Verilerin Korunması Hukuku
Start-Up Hukuku
E-Spor Hukuku
Fikri Mülkiyet Hukuku ve benzer teknoloji hukuku alanlarında yazılar okuyucularımıza sunulmaktadır.