Meta Platforms Inc. ve Whatsapp LLC Sözlü Savunma Toplantısı İncelemesi
Meta Platforms Inc. (eski unvanı Facebook Inc.) ile Whatsapp LLC hakkında 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkındaki Kanunun 6. maddesini ihlal edip etmediklerinin tespitine yönelik olarak yürütülen soruşturmada sözlüsü savunma toplantısı, 11 Ekim 2022 saat 10.30’da Rekabet Kurulu’nda yapıldı.
Rekabet Kurumu bu aşamadan önce toplantıya söz almak üzere katılmak isteyen şikayetçi ve üçüncü kişilerin “Rekabet Kurulu Nezdinde Yapılan Sözlü Savunma Toplantıları Hakkında Tebliğ” uyarınca, toplantı konusu ile iligli menfaat ve ilişkileri ortaya koyan bilgi ve belgeleri içeren dilekçe ile 4 Ekim 2022 tarihine kadar kendilerine başvurmaları gerektiğine dair bir bilgi paylaştı.
Problemin Özeti
Son dönemlerde ihlalleri ile gündeme gelen Meta Platforms Inc. ile Whatsapp LLC isimli iki sosyal medya şirketi Rekabet Kurumu’nun karşısına geçti. Rekabet Kurulu 11 Ocak 2021 tarihli ve 21-02/25-M sayılı vermiş olduğu karar doğrultusunda, Whatsapp LLC’nin kendi bünyesindeki kullanıcılarına getirmiş olduğu veri paylaşma zorunluluğu hakkında Meta Platforms Inc. şirketine 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkındaki Kanunun 6. Maddesinin ihlalinin olup olmadığının tespit edilmesi için re’sen soruşturma açtı.
Rekabet Kurumu’nun vermiş olduğu bu karardan kısa bir süre önce Whatsapp kullanıcılarına, Whatsapp kullanım koşullarında ve gizlilik ilkelerinde yeni değişiklikler yapılacağına dair bilgilendirme yollamış yapılan bu bilgilendirmede “kullanıcıların WhatsApp uygulamasını kullanmaya devam edebilmeleri için WhatsApp verilerinin Facebook şirketleri ile paylaşılmasına onay vermeleri gerektiği, aksi halde 8 Şubat 2021’den itibaren WhatsApp’ı kullanamayacakları” belirtilmişti. Getirilen bu yeni değişiklikler daha fazla verinin bu şirketlerin bünyesinde toplanacağı, işleneceği ve kullanılacağı anlamına gelmekteydi.
Rekabet Kurumu bu şirketlerin almış oldukları yeni kararların soruşturması kapsamında nihai karar verilene kadar kişiler bakımından ciddi ve telafisi olunamayacak zararlar meydana gelme riski barındırdığından 4054 sayılı kanunun 9. maddesi kapsamında geçici tedbir alınması kapsamında bu şirketlerin kullanıcılarının verilerinin 8 Şubat 2021 tarihinden itibaren başka hizmetler için kullanılmasına yönelik getirdiği şartları durdurması ve bu şartları kabul eden veya bilgilendirmeyi alarak kabul etmeyen tüm kullanıcılara bu şirketlerin veri paylaşımını içeren yeni koşulları durdurduğunu anılan tarihe kadar bildirmesi gerektiğine karar verilmiştir.
Bu olayın ardından Whatsapp verilerin paylaşılması zorunluluğunu durdurdu.
Rekabet Kurumu’nun ilk olarak 23 Ağustos 2022’de yapılacağı duyurulan sözlü savunma toplantı ertelenerek 11 Ekim 2022 tarihinde saat 10.30’da gerçekleştirildi.
Savunma Toplantısının Özeti
Yapılan sözlü savunma toplantısı, internetten ve kurum salonlarından izlenebildiğini belirten Rekabet Kurulu Başkanı, Kurulun, kendilerine gelen şirketin savunmasının ticari sır içeren kısmının gizli oturumda dinlenmesi talebini kabul ettiğini bildirdi. Buna karşın, gizlilik içeren bölümlerin savunmalar tamamlandıktan sonra dinleneceğini dile getirerek, sözü soruşturma heyetine bıraktı.
Soruşturma Heyetinin Temsilcisi, soruşturma açılması kararının hemen ardından edinilen ve taraflarca sunulan bilgilerden WhatsApp ile Facebook Inc. arasındaki veri paylaşımının 2016 yılında başladığını belirterek, “WhatsApp vasıtasıyla elde edilen verilerin diğer Facebook Inc. şirketleriyle paylaşılması yönündeki uygulamaların 2016 yılından beri devam ettiği, ayrıca söz konusu veri paylaşımının, verinin sadece WhatsApp’tan diğer Facebook Inc. şirketlerine aktarılması ile sınırlı kalmadığı, Facebook Inc. şirketlerinden herhangi biri tarafından elde edilen verinin de WhatsApp tarafından kullanılabildiği, dolayısıyla veri paylaşımının iki ve hatta çok yönlü gerçekleştiği anlaşılmıştır.” bilgilerini paylaştı. Bu soruşturma kapsamında mevcut veri paylaşımının 4054 sayılı Kanunun 6. maddesini ihlal edip etmediğinin incelendiğini, soruşturma kapsamında ayrıca güncelleme vasıtasıyla WhatsApp kullanıcılarına getirilmesi planlanan ve WhatsApp hizmetinin kullanımının devam edebilmesi için veri paylaşılmasına rıza gösterilmesi, take it or leave it şeklindeki şartın 4054 sayılı Kanunun 6. maddesi kapsamında rekabeti sınırlandırıp sınırlandırmadığının değerlendirdiklerini anlattı.
Meta Inc.’nin ilgili pazarlarında hakim durumda olduğu, bu kapsamda Facebook, Instagram, WhatsApp ve Messenger hizmetlerinden topladığı verileri birleştirmek suretiyle kişisel amaçlı sosyal ağ hizmetleriyle çevrim içi görüntülü reklamcılık hizmetleri pazarlarında faaliyet gösteren rakiplerinin faaliyetlerini zorlaştırmak ve pazara giriş engeli yaratmak suretiyle rekabetin bozulmasına yol açtığı ve dolayısıyla 4054 sayılı Kanun’un 6’ncı maddesini ihlal ettiği, bu nedenle Facebook’a ‘Rekabeti Sınırlayıcı Anlaşma, Uyumlu Eylem ve Kararlar ile Hakim Durumun Kötüye Kullanılması Halinde Verilecek Para Cezalarına İlişkin Yönetmelik’ hükümlerince idari para cezası verilmesi gerektiği, belirtilen ihlali sonlandırmak ve pazardaki etkin rekabetin tesis edilmesini temin etmek için Meta Inc.’nin, temel hizmetler olarak adlandırılan Facebook, Instagram, WhatsApp ve Messenger hizmetlerinden toplanacak olan verilerin birleştirilmesine son vermesi ve bu verileri teknik olarak ayırması, her bir temel hizmet kapsamında elde edilen verinin kullanımını, yalnızca ilgili temel hizmetin iyileştirilmesi ve aynı hizmet kapsamında sunulan çevrim içi reklamcılık pazarı bakımından kullanılabilir olacak şekilde sınırlandırması, elde edilen veriyi, ayrı bir veri tabanında saklaması gerektiği sonuç ve kanaatine ulaşıldı.
Meta Inc. Temsilcisi ise WhatsApp tarafında bir güncelleme olacağının Ocak 2021 itibarıyla kamuyla paylaşıldığını belirterek, bu güncellemenin amaç ve etkisinin yanlış anlaşıldığını, güncellemeyle WhatsApp’ın veri uygulamalarına ilişkin kullanıcılara daha fazla netlik ve şeffaflık sağlanmasının amaçlandığını savundu. Temsilci, hizmet şartlarının kullanıcılar için daha anlaşılır hale getirilmesinin hedeflendiğine dikkati çekerek, “Kullanıcıların her zaman kullanmamayı seçebileceği WhatsApp’ın isteğe bağlı olan, iş, mesajlaşma hizmet ve özellikleri hakkında ek bilgiler sağlanıyordu. Belirli isteğe bağlı olan WhatsApp ve Facebook entegrasyonuyla daha güncel örnekler sunuluyordu.” ifadelerini kullandı.
Sözlü savunmayı 4 başlık altında yapacaklarını ifade eden Meta Temsilcisi, küresel faaliyetleri değerlendirdiklerini, güncellemenin özelinde Türkiye’nin bulunmadığını, güncellemenin de küresel olduğunu ifade etti. Kurul üyeleri, “Bu, Türkiye ve diğer ülkelerde başladı, Avrupa’da uygulanmadı. Buna tepki de daha çok Türkiye’den, Brezilya’dan ve Hindistan’dan geldi. Bu politika, biraz ‘Önce burada deneyelim de sonra diğer ülkelerde uygulayalım’ mı şeklindeydi?” sorusunu yöneltti. Meta Temsilcisi ise “Küresel faaliyetlere bakıyoruz, küresel faaliyetleri değerlendiriyoruz. Güncellemelerin de özelinde Türkiye bulunmuyordu. Güncelleme de aslında küresel bir uygulamaydı. Dolayısıyla aynı bahsettiğiniz farklı farklı ülkelerde de güncelleme hayata geçecekti. Özellikle Türkiye’nin önceliklendirildiği bir uygulama olmadığını söylemek isterim.” şeklinde cevap verdi.
Güncellemenin kendisinin bir rekabet ihlali yaratmadığını dile getiren Meta Inc. Temsilcisi, güncellemenin temel bir iddianın parçası durumunda olduğunu, güncellemenin kendisinin bir rekabet ihlali yaratmadığının soruşturma raporunda görüldüğünü kaydetti. Kurulun, soruşturmaya ilişkin nihai kararını 15 gün içinde vermesi beklenirken, kararın daha erken bir tarihte alınması durumunda Rekabet Kurumunun internet sitesinden duyurulacaktır.
Suna Nur AKBAŞ’ın “Metaverse Kapsamında Olası Tehlikeler ve Deepfake” isimli yazısını bağlantıdan okuyabilirsiniz.
Hukuk ve Bilişim Dergisi’nin Yeni Sayı’sını okumak için bağlantıya tıklayınız.
Yazar: Edanur YILMAZ
Kaynakça
https://www.rekabet.gov.tr/tr/Guncel/rekabet-kurulu-facebook-ve-whatsapp-hakk-14728ae4f653eb11812700505694b4c6
https://www.rekabet.gov.tr/tr/Guncel/meta-platforms-inc-facebook-inc-meta-pla-703467947032ed11a22a0050568595ba
https://www.dunya.com/sirketler/meta-ve-whatsapp-savunmasini-verdi-haberi-671425
Hukuk ve Bilişim Dergisi ve Blog kısmımızda,
Bilişim Suçları
Blockchain ve Dijital Paralar
Yapay Zekâ ve Robot Hukuku
Elektronik Ticaret Hukuku
İnternet Hukuku
Kişisel Verilerin Korunması Hukuku
Start-Up Hukuku
E-Spor Hukuku
Fikri Mülkiyet Hukuku ve benzer teknoloji hukuku alanlarında yazılar okuyucularımıza sunulmaktadır.