E-Ticaret ve Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliğinde Değişiklikler
Haziran ayının 28’inde “Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun’da” önemli değişiklikler yapılmıştı. Bu konuda da Platformumuzda özet halinde inceleme yapmış idik. Bulunduğumuz gün olan 23 Ağustos 2022 günü ise bu Kanun’a genel olarak bağlı olan “Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliğinde” bağlı değişiklikler yapılmıştır.
Değişikliklere bakıldığında yukarıda da bahsettiğimiz gibi genel olarak Kanun değişikliklerine bağlı olarak, doğrudan veya dolaylı olduğunu görmekteyiz.
Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliği’nde Değişiklikler
Elektronik Ticaret Hakkında Tanımlara Yönelik Değişiklikler
Değişikliklere baktığımızda, ilk olarak tanımlardaki değişiklikler göze çarpmaktadır. Bu kapsamda tanımlardaki yenilikler şu şekilde belirtilebilir:
Aracı hizmet sağlayıcı: Yönetmeliğe de Kanun’daki gibi aracı hizmet sağlayıcı kavramı eklenmiş ve “oluşturduğu sistem ile uzaktan iletişim araçlarını kullanmak / kullandırmak ile satıcı veya sağlayıcı adına mesafeli sözleşme kurulmasına aracılık eden kişi” olarak tanımlanmıştır.
Platform: Ortak kamu elektronik platformları hariç olarak, “aracı hizmet sağlayıcıların mesafeli sözleşme kurulmasına aracılık edilmesi için oluşturduğu sistemler” olarak belirlenmiştir.
Bu kapsamda aracı hizmet sağlayıcılar Yönetmeliğin 4. Maddesinin 1 fıkrasının (i) bendine, platform ise (j) bendine eklenmiştir.
Ön Bilgilendirme Yükümlülüğüne İlişkin Değişiklikler
Öncelikle ifade etmek gerekir ki, Yönetmelik değişiklikleri ile, eğer sözleşme Platform üzerinden kuruldu ise, aracı hizmet sağlayıcı ile hizmet sağlayıcılar, müteselsil sorumlu haline gelmiştir. Bu kapsamda 5. Maddeye 7. Fıkra eklenerek ön bilgilendirmenin teyidinde müteselsil sorumluluk getirilmiştir.
Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliği’nin 5. Maddesinde “Ön Bilgilendirme” ye ilişkin yükümlülükler düzenleniyor idi. Bu yükümlülüklerin birçok maddesinde değişiklikler öngörülmüştür. Bu değişiklikler şu şekildedir:
- maddenin aşağıdaki bentlerinde aşağıdaki değişiklikler öngörülmüştür:
(b): Değişiklik öncesi aracı hizmet sağlayıcıya ilişkin bilgiler olmadığı için, aracı hizmet sağlayıcı da ön bilgilendirmeler de eklenmiştir. Buna göre, “ Satıcı / sağlayıcı vearacı hizmet sağlayıcının adı / unvanı, MERSİS no ya da vergi kimlik no” yer alacaktır.
(c): Bu bende ise sadece “aracı hizmet sağlayıcı”lar eklenmiştir.
(ç): Aynı şekilde sadece “aracı hizmet sağlayıcı” ibaresi eklenmiştir.
(f): Bu madde de çok önemlidir. Şöyle ki, daha önce aracı hizmet sağlayıcılara ilişkin bilgi olmadığından, bazı kampanya vb. bilgileri yer almak zorunda değildir. Bu madde ile ise, “ Ödeme, ticari reklam / tanıtımlarında taahhüt edilen süre ve uyumlu teslim ile ifa süresi” bilgilerini ek olarak ön bilgilendirme formunda olmasını istemiştir.
(g): Yine aracı hizmet sağlayıcıların sağladığı kolaylıkların belirtilmesine ilişkin olan bu değişiklik ile, şu eklemelerin yer alması gerektiği düzenlenmiştir: “ malın taşıyıcıyla iadesi halinde teslimat masrafını geçmemek üzere iade masrafının tutarına ve bu tutarın hangi tarafça karşılanacağına, öngörülenin dışında taşıyıcıyla iadesi halinde de iade masrafını tüketicinin karşılayacağına ilişkin bilgiler”.
Tüm bunların yanında ön bilgilendirmenin yöntemi ni düzenleyen 6. Maddede de önemli değişiklikler getirilmiştir. Zira aracı hizmet sağlayıcı da hizmet sağlayıcı ile bu yöntemde müteselsil sorumlu olmuş ve diğer hükümlerde de aracı hizmet sağlayıcı ibaresi de eklenmiştir.
Aynı zamanda Yönetmelik’in 6. Maddesinin 3 ve 4. Fıkralarında ön bilgilendirme yöntemindeki “yazılı olarak” yöntemi, “kalıcı veri saklayıcısı” yöntemi ile de genişletilmiştir.
Satıcı veya Sağlayıcının Yükümlülükleri Hakkındaki Değişiklikler
Satıcı veya sağlayıcı yükümlülükleri hakkındaki değişiklikler de oldukça önemli olup, şu şekildedir:
Birinci Fıkrada aracı hizmet sağlayıcı da hizmet sağlayıcı ile birlikte belli durumlarda ödemelerin iadesine ilişkin müteselsil sorumlu olmuştur.
İkinci fıkrada aracı hizmet sağlayıcı, Platform üzerinden kurulan sözleşmelerde mal teslimi öncesi cayma hakkı kullanıldığında geri ödemeleri 14 gün içerisinde gerçekleştirmek zorundadır.
Üçüncü fıkrada da hizmet ifasına ilişkin sözleşmelerde aracı hizmet sağlayıcı 14 gün içerisinde iadeleri gerçekleştirmek zorundadır.
Dördüncü fıkrada aracı hizmet sağlayıcının bu iadeleri gerçekleştirirken tüketiciye masraf yansıtmamasını ve aynı araç ile iade etmesini düzenlemiştir.
Beşinci fıkrada ise taşıyıcı ile iadelerdeki cayma hakkının kullanılmasındaki masraflardaki hususlar düzenlenmiştir.
Altıncı fıkrada ise nihayet satıcı veya hizmet sağlayıcı, cayma hakkının kullanıldığına ilişkin bildirimi aracı hizmet sağlayıcıya derhal bildirmek zorunda olduğu düzenlenmiştir.
Aracı Hizmet Sağlayıcıların Yükümlülükleri Hakkındaki Değişiklikler
Yeni düzenleme ile aracı hizmet sağlayıcılara da ek yükümlülükler getirilmiştir. Bu yükümlülükler genel olarak şu şekildedir:
Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliği’ne ek 12/A maddesi ile, aracı hizmet sağlayıcıların tüketicilerin talep ve bildirimlerini doğru yapabilmeleri için elverişli sistem kurmak zorunda oldukları düzenlenmiştir. Bu sistemler şunlar hakkında olacaktır:
- Cayma hakkı
- Bedel iadesi
- Mal iadesi
- Tüketiciler ile satıcı / hizmet sağlayıcıların işlem kayıtları
- Teslimat veya ifaya ilişkin talepler
- Fıkra ise aracı hizmet sağlayıcılar, bu kayıtların tutulmasından 3 yıl boyunca sorumlu tutulmuştur.
E- Ticaret Hakkında Diğer Bazı Değişiklikler
Yönetmeliğin 2. Maddesinin (j) fıkrası eki ile, aşağıdaki sözleşmeler de Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliği’ne istisna olarak eklenmiştir:
“ SMS ile kurulan ve eşzamanlı aynen ifa edilen ve abonelik içermeyen katma değerli elektronik haberleşme hizmetleri ve Yardım Toplama Kanunu kapsamındaki bağışlar ve kamu kurumu tarafından yapılan katma değerli elektronik haberleşme hizmetleri.”
Cayma Hakkının İstisnalarına Şunlar Getirilmiştir:
- KTK tescilli zorunlu araçlar ile kayıt veya tescili zorunlu İHA’lar
- Teslimi yapılmış cep telefonu, akıllı saat, tablet veya bilgisayarlar.
- Canlı müzeyede veya açık artırmalar.
- Kurulumu veya montajı satıcı veya hizmet sağlayıcı tarafından yapılacağı belirtilen ürünler.
Sonuç
Son derece önemli olan ve tüketicilerin haklarını koruyan Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliği, son yıllarda her yerde gördüğümüz ve milyonlarca insanın alışveriş yaptığı e-ticaret sitelerinin kullanımının da artması ile, değişikliğe uğramak zorunda kalmıştır. Bu değişiklikler özellikle tüketiciler için son derece önemli olup, aracı hizmet sağlayıcıların bu Yönetmelik hükümlerini doğru uygulamaması halinde tüketiciler Tüketici Hakem Heyetleri veya Mahkemelerinde haklarını arayabilecek ve alabileceklerdir.
Bazı aracı hizmet sağlayıcılar bu değişikliklere benzer sistemleri zaten önceden harekete geçirmeye başlasa da, bazılarının değişiklik sonrası dahi harekete tam olarak geçirmeyeceği durumları oluşabilecektir.
Hem tüketiciler hem aracı hizmet sağlayıcılar için çok önemli hususlar içeren bu değişiklik, bazı hükümler hariç 1.10.2022 tarihinde yürürlüğe girecektir.
“Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkındaki Kanun”da yapılan değişiklikleri kaleme aldığımız diğer yazımızı okumak için bağlantıya tıklayınız.
- Sayımızda yer alan “E-Ticaret Siteleri ve Zorunlu Hukuki Metinler” isimli yazımızı da bağlantıdan okuyabilirsiniz.
Kaynakça
- Değişiklikleri içeren Yönetmelik: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2022/08/20220823-2.htm
- https://hukukvebilisim.org/tuketici-kanununda-degisiklikler-ve-e-ticaret/
- https://www.linkedin.com/feed/update/urn:li:activity:6967745932532576256/
Ankara Barosu’na kayıtlı avukattır. Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nden 2019 yılında mezun olmuştur. Hukuk ve teknoloji alanlarında çalışmalar yürütmekte olup, Hukuk ve Bilişim Dergisi ile Blog’un genel koordinatörlük ve editörlük görevlerini yürütmektedir. Anadolu Üniversitesi S.B.E. Özel Hukuk Anabilim Dalından “Metaverse Dünyasında Fikri Hakların Korunması” konulu yüksek lisans tezi ile mezun olmuştur.