GÜNÜMÜZÜN FİNANSAL SUÇLARINDAN MONEY MULING NEDİR?
GİRİŞ
Son yıllarda finansal suçlarda artan çeşitlilik ve karmaşıklık, özellikle “money muling” kavramının dikkat çekici bir şekilde öne çıkmasına neden olmuştur. Money muling, suç gelirlerinin aklanmasında aracı olarak kullanılan kişilerin faaliyeti olarak tanımlanabilir. Bu yazıda, “money muling” kavramı ayrıntılı bir şekilde ele alınacak; hukuki, mali ve etik boyutlarıyla değerlendirilecektir. Ayrıca, bu faaliyetle mücadelede ilgili mevzuata, kanunlara ve yönetmeliklere atıf yapılarak detaylı bir inceleme sunulmaya çalışılacaktır.
1. MONEY MULING NEDİR?
Money muling, organize suçların özellikle kara para aklama operasyonlarında sıkça kullandığı bir yöntemdir. Genellikle ekonomik olarak dezavantajlı gruplar hedeflenir ve bu kişiler, bilinçli ya da bilinçsiz bir şekilde para transferi için aracı olarak kullanılır. Suç gelirlerini yasal para gibi göstermek için tasarlanan bu yöntem, genellikle uluslararası bir ağa yayılır.
1.1. Money Mule (“Para Katırı”) Tanımı
Money mule, organize suç faaliyeti yürüten bir çetenin ya da bireyin talimatıyla başkasının parasını kendi banka hesabından ödeme ya da transfer eden kişidir. Çoğu zaman, bu kişiler şu yollarla kandırılır:
- Online ış ilanları
- Sahte romantik ilişkiler
- Sosyal medya dolandırıcılıkları
- Acil yardım talebi mesajları
2. HUKUKİ BOYUT
Money muling faaliyetlerinin hukuki boyutu, suç gelirlerinin aklanması (kara para aklama) ve organize suçların desteklenmesi gibi alanlarla yakından ilgilidir.
2.1. Kara Para Aklama Kanunu
- 5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu (TCK) İlgili Maddeler:
- Madde 282: “Suçtan Kaynaklanan Malvarlığı Değerlerini Aklama” suçu tanımlanır. Bu maddede, kişilerin suç gelirlerini aklama faaliyetlerine bilerek ya da bilmeyerek katılmalarının cezai yükümlülükleri belirtilir.
- Madde 220: Örgüt faaliyeti çerçevesinde bu tür faaliyetlere katılım durumunda cezalar ağırlaştırılır.
2.2. 5549 Sayılı Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Hakkında Kanun
Bu kanun, kara para aklama faaliyetlerinin engellenmesi ve raporlanması için mali kurumlara ve bireylere yükümlülükler getirir.
- Madde 4: Şüpheli işlemlerin bildirilmesi zorunluluğu.
- Madde 5: Bankacılık ve finans sektöründe alınacak önlemler.
2.3. Uluslararası Mevzuatlar
- FATF (Financial Action Task Force) Tavsiyeleri:
- Money muling faaliyetleri FATF’ın kara para aklama ve terör finansmanına yönelik tavsiyeleri kapsamında ele alınır.
- Özellikle 10., 11. ve 12. tavsiyelerde, şüpheli hesap hareketlerinin izlenmesi ve raporlanması önerilir.
3. MALİ BOYUT
3.1. Bankacılık ve Finansal Sistemlere Etkisi
Money muling, bankacılık sistemlerinde ciddi mali risklere yol açar. Sahte para transferleri ve kimlik hırsızlığı gibi durumlar, finansal kurumların güvenilirliğini tehlikeye atar.
- Bankacılık Kanunu (5411 Sayılı):
- Şüpheli para transferlerini izleme ve raporlama zorunluluğu.
3.2. Vergi Kaçakçılığı ile Bağlantısı
Money muling faaliyetleri, suç gelirlerinin vergilendirilmeden sisteme dahil edilmesi sonucunda devlet gelirlerinde kayıplara neden olur.
- Vergi Usul Kanunu (213 Sayılı):
- Hileli beyanlar ve sahte para hareketleri bu kanun kapsamında cezalandırılır.
4. MONEY MULING ÖRNEKLERİ VE YÖNTEMLERİ
4.1. Sosyal Mühendislik Tabanlı Yöntemler
- Online ış ilanlarıyla para transferi için kişilerin kandırılması.
- Sahte romantik ilişkilerle manipülasyon.
4.2. Teknoloji Tabanlı Yöntemler
- Kripto paralar üzerinden anonim transferler.
- Sahte banka hesapları ve çoklu transfer zincirleri.
5. MÜCADELE YÖNTEMLERİ
5.1. Bilinçlendirme Kampanyaları
Kamuoyunun money muling konusunda bilinçlendirilmesi, bu suçla mücadelede kritik bir rol oynar.
5.2. Teknolojik Araçların Kullanımı
- Yapay Zeka Destekli Takip Sistemleri:
- Şüpheli hesap hareketlerinin belirlenmesi.
- Blockchain Analiz Araçları:
- Kripto para transferlerinin izlenmesi.
5.3. Hukuki Yaptırımların Sıkılaştırılması
- Mevcut cezaların caydırıcılığının artırılması.
- Uluslararası işbirliğinin geliştirilmesi.
6. ADLİ BİLİŞİM UZMANININ ROLÜ
Money muling ile mücadelede adli bilişim uzmanlarının rolü hayati bir öneme sahiptir. Bu uzmanlar, dijital izleri takip ederek suç faaliyetlerini ortaya çıkarmakta ve suç delillerini hukuka uygun bir şekilde toplamaktadır. Aşağıda adli bilişim uzmanlarının bu alandaki ana görevleri özetlenmiştir:
6.1. Dijital Kanıt Toplama
- Bilgisayar sistemlerinde, mobil cihazlarda ve sunucularda bulunan dijital izlerin incelenmesi.
- Şüpheli para transferlerinin yapıldığı IP adreslerinin ve cihaz bilgilerinin tespit edilmesi.
6.2. Veri Analizi
- İlgili banka hesap hareketlerinin ve dijital iletişim kanallarının incelenmesi.
- Kripto para cüzdanlarındaki şüpheli hareketlerin izlenmesi ve analiz edilmesi.
6.3. Hukuki Destek
- Mahkemelerde delil niteliği taşıyan raporların hazırlanması.
- Hukukçulara teknik konularda danışmanlık yapılması ve dava süreçlerinde uzman görüşü sağlanması.
6.4. Uluslararası İşbirliği
- Adli bilişim uzmanları, uluslararası soruşturma ekipleriyle ortak çalışarak money muling faaliyetlerinin sınırlar ötesi boyutunu ortaya çıkarmakta önemli bir rol oynar.
7. SONUÇ
Money muling, modern finansal sistemlerin küreselleşen yapısını suistimal eden karmaşık bir suç tipi olarak tanımlanabilir. Bu faaliyet, bireysel kurbanlardan uluslararası finans sistemlerine kadar geniş bir yelpazede ciddi zararlara neden olmaktadır. Suç gelirlerinin yasal göstermek amacıyla transfer edilmesi, kara para aklama faaliyetlerinin temelini oluşturur ve bu nedenle ulusal ve uluslararası hukuki önlemlerle etkin bir şekilde mücadele edilmesi gerekmektedir.
Money muling ile mücadelede, bireylerin farkındalığını artıracak kampanyaların düzenlenmesi, teknoloji destekli takip sistemlerinin güçlendirilmesi ve uluslararası bilgi paylaşımının teşviki gibi adımlar önem arz etmektedir. Ayrıca, bankacılık ve finans sektöründe şüpheli işlemlerin daha etkin bir şekilde izlenmesi ve raporlanması, bu tür faaliyetlerin engellenmesi için kritik bir rol oynar. Hukuki yaptırımların caydırıcılığının artırılması ve suç şübhesi altındaki bireylerin haklarının korunması arasındaki dengenin sağlanması da adil bir hukuk sistemi için elzemdir.
Adli bilişim uzmanlarının teknik bilgisi ve desteği olmaksızın, money muling gibi karmaşık suçlarla mücadelede etkili sonuçlar almak oldukça güçtür. Dijital kanıt toplama, veri analizi ve uluslararası işbirliği gibi alanlarda yapılacak ilerlemeler, bu tür faaliyetlerin engellenmesi için hayati öneme sahiptir.
Sonuç olarak, money muling’in engellenmesi, toplumun her kesiminin işbirliğiyle mümkün olabilecektir. Bireylerin, kurumların ve devletlerin ortak çabaları, bu tür faaliyetlerin kökünden kazınması için gereklidir. Özellikle, uluslararası düzenlemelere uyumun sağlanması ve yenilikçi çözümler geliştirilmesi, gelecekte finansal suçlarla mücadelede başarının anahtarlı olacaktır.
Cüneyt ÜRE’nin “HTS Kayıtlarının Hukuki ve Teknik Açıdan Değerlendirilmesi” isimli yazısına bağlantıdan ulaşabilirsiniz.
20. Sayımızdaki“Mucit Öğretim Görevlisi Doç. Dr. Halil Murat ÜNVER” ile röportajımız için bağlantıyatıklayınız.
Yazar: Cüneyt ÜRE
KAYNAKLAR
- Türk Ceza Kanunu (5237)
- Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Hakkında Kanun (5549)
- FATF Raporları
- Bankacılık Kanunu (5411)
- Vergi Usul Kanunu (213)
- Interpol Money Mule Awareness Initiative Raporu
- Europol: “Money Mule” Tanımları ve Öneriler
Cüneyt Üre- Adli Bilişim ve Siber Güvenlik Uzmanı
Eğitim ve Uzmanlıklar
Cüneyt Üre, İstanbul Teknik Üniversitesi İnşaat Fakültesi’nden mezun olduktan sonra kariyerine bilişim ve siber güvenlik alanlarında devam etmiş, çeşitli üniversitelerden ve uluslararası eğitim kurumlarından aldığı sertifikalarla uzmanlık kazanmıştır. Özellikle adli bilişim ve dijital delil analizi konularında derin bilgi sahibi olup bilirkişilik yapmaktadır.
Sertifikalar ve Eğitimler:
- Microsoft Sistem ve Ağ Uzmanlığı Sertifikası
Bilge Adam, 2010 /Microsoft sistem ve ağ yönetimi çözümleri üzerine aldığı eğitimle, Microsoft altyapısına sahip ağ ve sistem yönetimi konusunda uzmanlaşmıştır.
- Sistem ve Ağ Uzmanlığı Sertifikası
Karabük Üniversitesi, 2018 Sistem ve ağ yönetimi alanında derinlemesine bilgi sahibi olmuş, özellikle ağ yapılandırma ve güvenlik konularında yetkinlik kazanmıştır.
- Cisco Networking Academy- Introduction to Cybersecurity
Cisco 2019/ Küresel siber tehditler, ağ güvenliği ve Cisco’nun siber tehdit algılama yaklaşımları üzerine aldığı eğitimle Cisco Ağ Güvenliği Uzmanı sertifikası kazanmıştır.
- Siber Güvenlik ve Kriptoloji
Ortadoğu Teknik Üniversitesi, 2020 / Kriptoloji ve siber güvenlik stratejileri üzerine uzmanlaşmış ve siber tehditlerle mücadele konularında yetkinlik kazanmıştır.
- Siber Güvenlikte Kurumsallaşma ve KVKK
Isparta Üniversitesi, 2021/ KVKK ve kurumsal siber güvenlik stratejileri üzerine aldığı eğitim ile bu alanda yetkinleşmiştir.
- Adli Bilişim Uzmanlığı
Yeditepe Üniversitesi Sürekli Eğitim Merkezi, 2021/ Eğitim süresi boyunca adli bilişim ve dijital delil analizi üzerine yoğunlaşarak bu alanda yetkinlik kazanmıştır.
- Yapay Zeka Uzmanlık Sertifikası (YZMaster)
Yıldız Teknik Üniversitesi, 2022/ Yapay zeka teknolojileri ve uygulamaları üzerine yoğun bir eğitim alarak bu alandaki yenilikçi uygulamalar konusunda bilgi sahibi olmuştur.
Adli Bilişim Sertifika Programı
İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa Sürekli Eğitim Merkezi, 2024/ Eğitim programı sonucunda dijital delil toplama, analiz etme ve raporlama konularında uzmanlık kazanmıştır.
Mesleki Deneyim:
Cüneyt Üre, adli bilişim ve siber güvenlik alanlarında aktif olarak çalışmakta, bilirkişilik yapmaktadır. Dijital delil analizleri, veri güvenliği, siber tehditlerin önlenmesi ve bu alanlardaki uzman mütalaaları hazırlama konularında derinlemesine bilgi ve deneyime sahiptir.
Uzmanlık Alanları:
Adli Bilişim ve Dijital Delil Analizi
Siber Güvenlik Stratejileri ve Kriptoloji
Yapay Zeka Teknolojileri ve Uygulamaları
KVKK ve Kurumsal Siber Güvenlik
Microsoft Sistem ve Ağ Yönetimi
Cisco Ağ Güvenliği ve Siber Tehdit Algılama
İletişim Bilgileri:
Web sitesi: www.cuneyture.com
E-mail: info@cuneyture.com
Gsm: +90 533 416 43 33