Token Sözleşmeleri
Kripto dünyasında, yeni projelerin finansman sağlamak için kullandığı çeşitli yöntemler bulunmaktadır. Bu yöntemler, geleneksel yatırım araçlarının ötesine geçerek token tabanlı yatırımları da içermektedir. Özellikle SAFE (Simple Agreement for Future Equity) ile Token Side Letter veya Token Warrant, ve SAFT (Simple Agreement for Future Tokens) gibi araçlar, kripto projeleri için fon toplama stratejileri arasında öne çıkmaktadır.
Bu yazıda, kripto dünyasında kullanılan bu üç önemli fonlama modelini, farklarını ve hangi durumlarda kullanılmaları gerektiğini inceleyeceğiz.
1. SAFE ve Token Side Letter Nedir?
SAFE ya da Simple Agreement for Future Equity, Y Combinator tarafından girişimciler için geliştirilen bir yatırım aracıdır. SAFE’in Y Combinator nezdinde kabul edilen capped ve discounted versiyonları bulunmaktadır. Kripto projelerinde, SAFE anlaşmasına eklenen Token Side Letter, yatırımcılara gelecekte projeden token alma hakkı sağlar. Bu model, hem projeye erken aşamada yatırım yapmayı kolaylaştırır hem de tokenlerin piyasaya sürülmesi durumunda yatırımcıya ek avantajlar sunar. Token Side Letter SAFE ile eş zamanlı olarak hazırlanmakta olup bu süreçte şirketin token dağılımının göz önünde bulundurularak hesaplamaların detaylı olarak yapılması gerekmektedir. Bunların yanı sıra pro-rata ve MFN haklarına ilişkin hükümlerin eklenmesiyle SAFE ve Side Letter opsiyonunun kapsamı genişletilerek yatırımcının korunması imkanları sunulabilir.
Avantajlar
- Esneklik sağlar: Yatırımcılar, tokenlerin piyasaya sürülmesi durumunda ek haklara sahip olur.
- Hisse ile birlikte token alma hakkı sunar: Yatırımcılar, hem şirkette hisse sahibi olur hem de tokenlerden faydalanır.
Dezavantajlar
- Hukuki süreçler daha karmaşık olabilir: Token Side Letter ve SAFE kombinasyonu, uygun şekilde hazırlanmadığında hukuki belirsizlikler yaratabilir.
2. Token Warrant Nedir?
Token Warrant, yatırımcılara gelecekte belirli bir fiyattan token alma hakkı veren bir yatırım aracıdır. Bu hak, opsiyonel olup, yatırımcıların tokenlerin piyasaya sürülmesi ve değeri arttığında bu hakkı kullanmalarını sağlar. Token Warrant, Token Side Letter’a benzer şekilde SAFE veya Convertible Loan ile birlikte hazırlansa da Token Side Letter’dan ayrılan yönü ayrıca bir ödeme yapılmaksızın tokenların devredilmemesidir.
Avantajlar
- Yatırımcılara gelecekte token alma hakkı verir: Token değeri arttığında yatırımcılar bu hakkı kullanabilirler.
Dezavantajlar
- Ek ödeme gerektirir: Yatırımcılar, tokenleri almak için bir ek ödeme yapmak zorundadır.
3. SAFT (Simple Agreement for Future Tokens) Nedir?
SAFT, Simple Agreement for Future Token, tokenlerin henüz piyasaya sürülmediği erken aşama projelerde kullanılan bir yatırım aracıdır. Yatırımcılar, gelecekte token alma hakkı karşılığında projeye sermaye sağlar. SAFT, ICO (Initial Coin Offering) süreçlerinde popülerlik kazanmış bir modeldir. Ancak, ABD’deki düzenleyici belirsizlikler nedeniyle bu modelin kullanımı azalmıştır.
Avantajlar
- Token satışları için basit bir yapı sunar: Yatırımcılar, sadece tokenler üzerinde hak sahibi olurlar.
- Token piyasaya sürülmeden önce yatırım yapma olanağı sağlar.
Dezavantajlar
- Yasal riskler taşıyabilir: Özellikle ABD’de SAFT, menkul kıymet yasaları açısından uyum sorununa sebebiyet verebilir.
4. Sözleşmeler Arasındaki Farklılıklar
- Token Side Letter: Hem hisse hem de token alma hakkı sunar. Hukuki süreçler daha karmaşık olabilir. Hem hisse hem de token sağladığı için yatırımcılara daha fazla güvence sunar.
- Token Warrant: Gelecekte token alma hakkı verir ve genellikle SAFE ile birlikte kullanılır. Token alma hakkı opsiyoneldir, bu da yatırımcının riskini azaltabilir.
- SAFT: Yatırımcılara sadece token alma hakkı verir, hisse içermez. Daha basit bir yapıdadır ancak yasal riskler taşıyabilir. Yatırımcı açısından risklidir çünkü tokenler henüz piyasaya sürülmeden yatırım yapılır.
Sonuç
Kripto projelerinde fon toplamak için kullanılan Token Side Letter, Token Warrant ve SAFT modelleri, yatırımcılara farklı avantajlar sunar. Hangi modelin kullanılacağı, projenin yapısına, ilgili ülkenin hukuki düzenlemelerine ve yatırımcıların tercihlerine bağlıdır. Token Side Letter daha esnek bir yapı sunarken, Token Warrant yasal riskleri azaltabilir. SAFT ise sadece tokenlere odaklanan yatırımcılar için basit bir çözüm sağlar, ancak düzenleyici riskler taşıyabilir. Yatırımcılar ve girişimciler, hangi modelin kendi projelerine en uygun olduğunu değerlendirirken, her bir modelin sunduğu hukuki ve ekonomik cihetten avantajları ve dezavantajları göz önünde bulundurmalıdırlar.
Zeynep ERTEN’in “Birleşik Krallık Kripto Varlık Hizmet Sağlayıcıları’nın AML/CFT Hukuki Düzenlemelerine Tabiiyeti” isimli yazısını bağlantıdan okuyabilirsiniz.
Yazarın 16. Sayı’mızda çıkan “MiCA ve Getirdikleri” isimli yazısını bağlantıdan okuyabilirsiniz.